Ortopedik engelli çocukların iyileştirilmelerine yönelik planlama yaklaşımı: ODTÜ Eymir Gölü örneği (Ankara)

Abstract

Son yıllarda kent içerisindeki açık-yeşil alanlarda ortopedik engelliler açısından sağlıklı çevre koşullarına sahip uygun planlamalar yapılmaktadır. Fakat kent içerisinde bulunan sınırlı büyüklükteki bu alanlarda, engellilere yönelik gerçekleştirilen iyileştirmeler yetersiz bulunmaktadır. Çalışmanın amacı, Ankara kenti yakın çevresinde bulunan Eymir Gölü'nün doğal çevre değerlerinin, ortopedik engelli çocuklar üzerinde yaratmış olduğu etkiyi belirlemek ve ayrıca paydaşların katılımı ve kullanıcı kesimlerin gözlemlenmesi doğrultusunda yeniden planlanmasını sağlamaktır Araştırmada, alanın doğal-kültürel kaynakları, mevcut alan kullanımları ve sosyo-ekonomik yapısı incelenmiş ve "kullanım Sürecinde Değerlendirme Metodu" uygulanmıştır. Bu kapsamda anket oluşturma, gözlem yapma ve ilgili uzmanlarla görüşme teknikleri kullanılmıştır. Gözlem sonucunda coğrafi bilgi sistemi kullanılarak deneklerin yapmış oldukları etkinliklerin gösterildiği davranış haritaları oluşturulmuştur. Çalışma kapsamında Ankara'daki açık yeşil alanların ortopedik engelli çocuklar ve ebeveynleri tarafından kullanılamadığı ve bu sebeple serbest zamanlarını evde dinlenerek ve televizyon izleyerek geçirdikleri tespit edilmiştir. Başta çevredeki insanların rahatsız edici tavırları, ulaşım olanağı kısıtlılığı ve mevcut ekonomik sorunlar, bu engelli çocukların açık yeşil alanlara gitmesini engellemektedir. Bu araştırma, doğal alanlarda zaman geçirmenin ortopedik engelli çocuklar üzerinde olumlu etki yarattığı ve bu alanlarda gerçekleştirilen etkinliklerin engelli çocukların motor, dil, sosyal ve duygusal gelişimlerini ile öz bakım becerilerini geliştirdikleri görülmüştür. Eymir gölü ve çevresinin, ortopedik engelli çocuklara yönelik geliştirilen etkinliklere uygun olması ve bu kapsamda erişebilirliliğin sağlandığı uygun geçiş yollarının yeniden düzenlenmesi önerilmektedir.