Çevre tercih ve değerlendirmesinde görsel kalitenin belirlenmesi ve geliştirilmesi: Trabzon sahil bandı örneği

Abstract

Trabzon kenti için hızlı ve plansız kent değişim ve gelişim süreci, kenti tanımlayan sahil bandına dair geçmiş kullanım ve anlamların günümüze taşmamaması, alanın bir zamanlar özel topografyalarla tanımlanan ve özel anlam ve anılar üretebilen yapısının tek düzeleştirilmesine sebep olmuştur. Kullanıcısının "anlamlandırma" bağlamında benimseyemediği, özdeşleşemediği, bu nedenle de "gerçekten beğenilerek" değil de, "başka seçenek olmadığı" için tercih edilen tekdüze çevrelere dönüşmesinin bir sorun olarak belirlendiği tez çalışması iki aşamadan oluşmaktadır: Birinci aşamada Trabzon sahil bandının "görsel kalite bütünü"nün belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu aşamada literatür taraması sonucu elde edilen 30 adet görsel kalite alanda fotoğraflanmıştır. Daha sonra bu kaliteler kendi aralarında gruplandınlarak, uygulama alanının bu görsel kalite gruplarıyla nasıl tammlandığı belirlenmiştir. îkinci aşamada ise Trabzon sahil bandının geçmişten günümüze değişimini nitel araştırma tekniklerinden belge taraması ve görüşmelerle belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar geçmişten günümüze görsel kalitenin algılanabilirlikten karmaşıklığa doğru gittiğim göstermektedir. Araştırmanın bu aşaması görsel kalitedeki bu negatif yönde gelişmeyi pozitife doğru yönlendirmeyi amaçlayan alternatif senaryo önerileri üzerine kurgulanmıştır. Tarihi değişim süreciyle ilgili yapılan araştırmalarda en çok adı geçen altı nokta için görsel kalite geliştirilmesine karar verilmiştir. Ve her nokta için literatür taraması sonucu elde edilen yedi kalitenin (Doğallık, Süreklilik, Algılanabilirlik, Yenilik- Gizem, Karmaşıklık-Çeşitlilik, Tutarlılık ve Anlamlılık) geliştirildiği üçer alternatif senaryo önerisi sunulmuştur.