Kuzey Anadolu sapsız meşesi (Quercus petraea subsp. iberica) fidanlarında kuraklık stresinin bazı fizyolojik ve biyokimyasal parametreler üzerine etkisi ile morfolojik özellikler arasındaki ilişkinin analizi

Abstract

Çalışma kapsamında Kuzey Anadolu Sapsız Meşesi'nin farklı populasyonlarından temin edilen tohumlardan yetiştirilen fidanların kuraklık stresine karşı göstereceği bazı fizyolojik ve biyokimyasal özellikleri tespit edilmesi, hem türün kuraklığa karşı vermiş olduğu tepkiler hem de populasyonlara bağlı olarak kuraklığa verilen tepkilerin değişiminin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda sapsız meşe fidanlarında şafak öncesi bitki su gerilimi, toprak sıcaklığı ve nemi, fotosentetik pigment analizleri, toplam çözünebilir karbonhidrat ve prolin içerikleri belirlenmiştir. Ayrıca bir yaşındaki sapsız meşe fidanlarında bazı morfolojik özellikler ölçülerek, populasyonların kuraklık stresine karşı vermiş olduğu tepkiler ile morfolojik özellikler arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda gerek fizyolojik ve biyokimyasal özellikler gerekse morfolojik özellikler bakımından populasyonlar arasında farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan kuraklık stresine maruz fidanlarda stres uygulaması süresinin artmasına bağlı olarak bitki su gerilimi, toplam karotenoid, prolin ve toplam karbonhidrat miktarlarının arttığı, klorofil a, b ve toplam klorofil miktarlarının ise azaldığı belirlenmiştir. Yine morfolojik özellikler bakımından populasyonlar arasındaki varyasyonlar ortaya koyulmuş ve fidan kalite sınıflandırmasında önemli parametrelerden olan kuru kök yüzdesi, katlılık indisi, gürbüzlük indisi ve Dickson kalite indisine ait elde edilen veriler ile populasyonların kuraklık stresine verdiği fizyolojik ve biyokimyasal tepkiler arasında güçlü ilişkilerin olduğu belirlenmiştir.