Türkiye'de orman mühendisliği meslek ahlakı ilke ve kurallarının belirlenmesi ve algılanma seviyelerinin ölçülmesi

Abstract

Ülkemizde muhasebecilik, polislik ve öğretmenlik gibi mesleklere ait meslek ahlakı ilke ve kurallarını belirlemeye yönelik bilimsel araştırmaların yapıldığı ancak orman mühendisliğinde bu amaca yönelik herhangi bir çalışmanın mevcut olmadığı saptanmıştır. Orman mühendislerinin mesleki faaliyetlerini gerçekleştirirken uymaları beklenen ilke ve kuralların ortaya konulmasıyla ülkemizde bu anlamda yaşanan boşluğu giderme amacı taşıyan doktora tezinde, veri toplama amacıyla sormaca hazırlanmıştır. Sormaca, yurt dışında faaliyette bulunan ormancı birliklerin geliştirdiği meslek ahlakı ilke ve kuralları, ülkemizde yasal düzenlemelerin incelenmesiyle belirlenen ilke ve kurallar ve orman mühendisleri ile yüz yüze yapılan görüşmeler temel altlık kullanılarak geliştirilmiştir. Geliştirilen sormacanın devlette ve özel sektörde görev yapan orman mühendislerine uygulanması ve değerlendirilmesi sonucunda, orman mühendislerinin meslek ahlakı ilkeleri, mesleğin gelişimine katkı; ekolojik duyarlılık, açıklık, katılımcılık; hukuka, topluma, meslektaşa saygı; kamu yararı ve toplumsal sorumluluk; mesleki dayanışma; dürüstlük ve tarafsızlık; mesleki yeterlik; sadakat ve yerel sorumluluk olarak belirlenmiştir. Ayrıca, mesleğin gelişimine katkı, kamu yararı ve toplumsal sorumluluk ve dürüstlük ve tarafsızlık ilkelerini algılamada; devlette ve özel sektörde görev yapan orman mühendisleri arasında anlamlı fark olduğu ve devlet öbeğinin adı geçen ilkeleri daha yüksek seviyede algıladığı sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan; belirlenen meslek ahlakı ilkelerinin algılanması üzerinde yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi, mesleki tecrübe ve mezun olunan eğitim kurumu gibi değişkenlerin etkisi araştırılmış, devlette istihdam edilen orman mühendislerinin meslek ahlakı ilkelerini algılamaları üzerinde yaş ve mesleki tecrübe; özel sektör öbeğinde ise cinsiyet ve eğitim seviyesi değişkenlerinin etkili olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonuçlarının uygulamaya aktarılması noktasında, devlette ve özel sektörde çalışan orman mühendislerine yönelik olarak meslek ahlakı eğitimi verilmesi önerilmiştir.