Kızılçam (Pinus brutia) fidanlarında orijinlere bağlı morfolojik varyasyonların analizi

Abstract

Kızılçam (Pinus brutia) Türkiye'de ormanlarında en geniş yayılış alanına sahip çam türüdür. Dolayısıyla odun üretimi açısından büyük ekonomik getiriye sahip olması nedeniyle Türkiye'deki en değerli asli ağaç türlerinden biridir. Kaliteli fidan orijinlerinin tespiti ve üretimi, başta verimsiz alanların ıslahı olmak üzere ağaçlandırma çalışmalarının başarısında önemli etkenlerden birisidir. Bu çalışmada, Antalya Orman Fidanlığında 6 farklı orjinden elde edilen 1+0 yaşındaki Kızılçam (Pinus brutia) fidanlarında fidan boyu, fidan kök boğazı çapı, son yıla ait yan sürgün sayısı ve ortalama boyu, tepe sürgün boyu, fidanın ilk boyu, tepe tomurcuğu sayısı ve gürbüzlük derecesi belirlenerek orjinler arasında morfolojik özellikler açısından farklılıkların olup olmadığı analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında 6 farklı orijinden 3 tekrarlı olacak şekilde 100'er adet, toplamda 1800 adet fidanda ölçümler gerçekleştirilmiştir. Bu tez çalışmasında morfolojik özelliklerin ölçülmesi sonucunda genetik özelliklerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Ölçüme konu olan orijinler Antalya Düzlerçamı, Pınargözü, Gündoğmuş, Eskibağ, Alanya Kargı, Bucak ve Genotipik Bahçe ait fidan materyalleri kullanılmıştır. Orijinlere bağlı olarak fidanların morfolojik özellikleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılıklara sahip oldukları belirlenmiştir.