Hedonik fiyatlama yöntemiyle Uzungöl tabiat parkının ekonomik değer tahmini

Abstract

Ormanlar geçmişte sadece odun hammaddesi üretimi için kullanılmış olup daha sonraki yıllarda odun hammaddesi (odun dışı orman ürünleri) dışında verdikleri hizmetler de önem kazanmıştır. Özellikle ormanların rekreasyon amaçlı kullanımına olan talepteki artışa bağlı olarak toplulukların doğa turizmine olan ilgisi de artmıştır. Bu durum ormancılık sektörüne ekoturizm adı altında yeni bir gelir kaynağı sağlamaktadır. Korunan alanlar içerisinde yer alan bu alanların rekreasyonel önemi artmaktadır. Bu alanların ekonomik değerlerini ortaya koymak için Koşullu Değerleme Yöntemi, Seyahat-Maliyet Yöntemi ve Hedonik Fiyat yöntemleri kullanılmaktadır. Hedonik Fiyatlandırma Yöntemi, işletmenin çevresel kalite düzeyini ekonomik olarak derleyecek bir süreci takip etmesini sağlarken, özellikle rekreasyon alanlarında halka açık alanlara bağlı bir kentsel kaliteli yaşam indeksi oluşturmaya olanak sağladığından diğer yöntemlere göre daha ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle korunan alanların toplam ekonomik değeri tahmin edilmek istendiğinde hedonik fiyatlandırma yönteminin kullanılması oldukça faydalıdır. Bu çalışmada, dünyada ve Türkiye'de korunan alanların ekonomik değerinin tahmini ile ilgili bir literatür taraması yapılmış ve süreçte kullanılan hedonik fiyatlandırma değişkenleri ayrıntılı olarak tartışılmıştır. Çalışma sonucunda, Uzungöl Tabiat Parkı'nda faaliyet gösteren işletmelerin göl manzaraları ile ilgili hedonik fiyat fonksiyonu (HFF) türetilmiştir. Bu HFF, istatistiksel olarak %95 düzeyinde anlamlı olup oda fiyatlarının %84'nu yansıtmaktadır. Ayrıca, Uzungöl Tabiat Parkı'nda yer alan otellerin ortalama oda fiyatı 1175,86 TL olup, göl manzara değeri oda başına 820,30 TL'dir. Öte yandan, hedonik fiyat yöntemi ile diğer yöntemler incelenerek korunan alanların hem kullanım hem de kullanım dışı faydalarının ölçülmesini sağlayan ekonomik değerleme çalışmaları için önerilerde bulunulmuştur.