Orman yol güzergahlarındaki zemin yapısının jeofizik yöntemlerle ortaya konulması üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada, alternatif orman yol güzergahlarındaki zemin yapısı jeofizik yöntemlerle araştırılmıştır. Buna göre zemin açısından en uygun ve yapım maliyeti en düşük olan yol güzergahının belirlenmesi ile gelecekte yapılacak orman yol inşaatlarının planlama, ihale ve yapım aşamalarının teknik, ekonomik, ekolojik ve zamansal açılardan doğru sonuçlandırılması amaçlanmıştır. Sonuçta orman yolu varlığına bağlı tüm ormancılık faaliyetleri de zamanında gerçekleştirilecektir. Çalışma alanı olarak, Düzköy Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde yer alan 81 kod nolu, Işıklar Mezra-Kalecik Mezra adlı ve toplam uzunluğu 5200 m olan orman yolu seçilmiştir. Orman yolunun ilk 400 m'lik kısmında elektrik özdirenç yöntemi ile zemin etüdü yapılmıştır. Ayrıca orman yol güzergahının 10 m üzerinden yola paralel şekilde 100 m boyunca elektrik özdirenç yöntemi, sismik yöntem ve yer radarı yöntemleri ile de ölçümler alınmıştır. Ölçümler sonucunda zemine ait parametreler belirlenmiştir. Arazide yapılan incelemelerde özdirenç değerlerinin yüksek çıktığı noktalarda kaya, sert kaya ve çok sert kayaların bulunduğu, özdirenç değerlerinin düşük çıktığı noktalarda ise ayrışmış kayaçların ve yamaç molozlarının bulunduğu gözlenmiştir. Araştırma alanında yapılan sismik kırılma yöntemi ile yaklaşık 16 metre derinlik incelenmiş ve tabakalı bir yapı tespit edilmiştir. Arazinin 1. tabaka kalınlığı 3-8 metre arasında ve çok ayrışmış kaya kütlelerinden oluştuğu, 2. tabaka kalınlığı ise ortalama 1 metre ve ayrışmış kayaçtan oluştuğu, 3. tabaka ise sağlam kayaçtan oluştuğu belirlenmiştir. Yer radarı ile çalışma alanında yapılan ölçümlerde alana ait iki boyutlu yer altı kesiti elde edilmiştir. Yer radarı yöntemi ile belirgin bir tabaka sınırlaması yapılamamıştır. Sonuç olarak, uygulanan jeofizik yöntemler karşılaştırıldığında sismik yöntemin dağlık ve ormanlık alanlarda uygulanabilirlik ve sonuçların doğruluğu açısından en başarılı yöntem olduğu belirlenmiştir. Buna göre sismik yöntem ile orman yol güzergahlarında zemin yapısının belirlenmesi üzerine detaylı çalışmalar yapılması gerekir.