Kılıçkaya orijinli sarıçam (Pinus sylvestris L.) fidanlarına ait bazı temel morfolojik ve fizyolojik özelliklerin mevsimsel olarak araştırılması

Abstract

Bu çalışma kapsamında; asli orman ağacı türlerimizden Sarıçam fidanlarında fizyolojik özelliklere ilişkin su stresi durumu ile toplam su potansiyeli bileşenleri incelenmiştir. Bunun için şafak öncesi ve gün ortası bitki su gerilimine ait ölçümler mevsimsel olarak yapılmış ve buna göre ekstrem bitki su gerilimi değerleri incelenmiş ve morfolojik özellikler ile karşılaştırılmıştır. Basınç-Hacim (P-V) eğrisi yöntemi kullanılarak, toplam su potansiyeli bileşenleri hesaplanmış ve dönemsel değişimleri ortaya konulmuştur. Bunun yanında toplam karbonhidrat ve toplam klorofil bileşenleri dönemsel olarak incelenmiş ve farklılık gösterip göstermediği ortaya konulmuştur. Morfolojik fidan özelliklerinden fidan boyu, kök boğazı çapı ve yan dal sayısı yine dönemsel olarak ölçülmüş ve fizyolojik özellikler ile ilişkiye getirilmiştir. Ölçüm sonuçlarına göre Eylül ayının ortasından Kasım ayının ortalarına kadar sarıçam için en uygun söküm zamanı olduğu belirlenmiştir. Bu tarihler arasında solma noktasındaki su potansiyeli minimum değerlerini almış yani fidanların solmaya karşı dirençleri en yüksek bulunmuştur. Ayrıca en geç Mayıs ayının ortasından itibaren, bitki su gerilimini 8 barı geçmesine bağlı olarak sulama programına başlanılmalı ve şafak öncesi BSG 8 bardan yüksek olduğu sürece sulama devam ettirilmelidir. Toplam karbonhidrat miktarının özellikle vejetasyonun kurak olduğu, hava sıcaklıklarının dolayısıyla bitki su geriliminin yüksek çıktığı dönemlerde yükseldiği belirlenmiştir. Bu dönemlerdeki toplam karbonhidrat miktarlarındaki yükselmeler bitkinin strese karşı aldığı önlem olarak ortaya çıkmaktadır. Toplam karbonhidrat ve toplam klorofil değerlerine ilişkin yapılan varyans analizi sonucunda bu değerlerin mevsimsel olarak değiştikleri belirlenmiştir.