Odun korumada polimerize edilmiş bitkisel yağların kullanılabilirliğinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, epoksitlendirme işlemiyle polimerize edilmiş bitkisel yağların odun korumadaki etkinliği araştırılmıştır. Bu amaçla bezir ve soya yağında bulunan doymamış çifte bağlar hidrojen peroksitle epoksitlendirilerek reaktif hale getirilmiştir. Sarıçam (Pinus sylvestris L.) diri odunu epoksitlendirme işlemine tabi tutulan ve tutulmayan bitkisel yağlarla iki ayrı retensiyon aralığında (Ret A, 80-140 kg/m3 ve Ret B, 170-270 kg/m3) emprenye edilmiştir. Yağlara fungisit ve insektisit özellik kazandırmak amacıyla hem borik asitle ikincil emprenye hem de yağ-borik asit emülsiyonları denenmiştir. Borik asidin odundan yıkanmasının önlenmesi için polimerleştirilen yağların etkisi de araştırılmıştır. Emprenyeli ve kontrol örneklerinin fiziksel (su alma, boyutsal kararlılık), mekanik (eğilme direnci, eğilmede elastikiyet modülü, liflere paralel basınç direnci), biyolojik (Coniophora puteana, Trametes versicolor mantarları ve Hylotrupes bajulus böceği), dış ortam (renk, pürüzlülük), termal (TGA ve DSC), analitik (bor analizi, FTIR) ve morfolojik (SEM ve ışık mikroskopu) özellikleri incelenmiştir. Epoksitlendirme işlemi sonrası yağların iyot sayılarının düşmesi ve FTIR ölçümleri epoksitlendirme işleminin başarılı olduğunu göstermektedir. Kontrol örneğine kıyasla epoksitlendirme işlemine tabi tutulan gruplarda 2 hafta sonunda %65 oranında su iticilik sağlandığı, boyutsal kararlılığın %70 oranında arttığı belirlenmiştir. Bitkisel yağlara borik asit ilavesinin çürüklük mantarları ve böcek tahribatı açısından etkili olduğu ve yağların borik asidin yıkanmasını %47 oranında bazı gruplarda azalttığı belirlenmiştir. Yağların polimerleştirilmesinde kullanılan asetik asidin odunun bileşenlerine yaptığı tahribat nedeniyle mekanik özellikleri olumsuz etkilenmiştir. Yağların, çoğunlukla yaz odunu traheidlerine yerleştiği SEM ile bulunmuştur. TGA analiz sonuçlarına göre yağlara borik asit ilave edilmesiyle yağların yanmaya karşı dirençlerinin arttırıldığı tespit edilmiştir.