Restore edilen tarihi yapılarda metinlerarası okuma: Bir yöntem önerisi

Abstract

Metinlerin öncelleri ile kurdukları türlü ilişkilerle var oldukları düşüncesi üzerine temellenen metinlerarasılık; öncel ve ardıl metinler arasındaki ilişkiler ağının keşfi ve bu ilişkilerin anlamlandırılmasıyla ilgilenir. Esasında yazınsal olanın kapsamında yer alan metinlerarasılık, mimarlık üretimi için de anlamlı kılınabilir. Mimarlığın metinlerarası bir üretim olduğu ve metinlerarası yöntemleri barındırdığı, mimari yapıların metinlerarası okuma ile analiz edilebileceği temel varsayımları üzerine kurgulanan bu tezde, mimarlık üretiminin metinlerarası olma halini metinlerarası yöntemler dahilinde sorgulayarak ortaya koymak amaçlanmıştır. Metinlerarası ve mimarlık ilişkisinin tartışmaya açıldığı bu çalışmanın, metinlerarası mimarlık okumaları için bir kaynak olması hedeflenmiştir. Bu kapsamda tez çalışması, öncel ve ardıl ilişkilerin tartışmasız yer aldığı restore edilen tarihi yapıların metinlerarası yöntemler aracılığıyla yeniden okunması üzerine kurgulanmıştır. Tez çalışmasının ilk adımı; çalışmanın önemi, problemin belirlenmesi, çalışmanın amaç ve kapsamı, araştırma yaklaşımı ve yönteminin yer aldığı Genel Bilgiler bölümüdür. Metinlerarası ve metinlerarası yöntemlerin tanım, kapsam ve mimarlık disiplini ile ilişkileri Yapılan Çalışmalar 1 bölümünde ele alınmıştır. Yapılan Çalışmalar 2 bölümünde ise mimarlık disiplininde karşılıkları tanımlanan metinlerarası yöntemler (yenidenyazım, palempsest, kolaj, öyküsel dönüşüm, edimsel dönüşüm, montaj, alıntı, örtük alıntı, tamamlama, parodi, alaycı dönüştürüm, öykünme, indirgeme, genişletme) için hazırlanan kavramsal kılavuz ile örneklem yapıya ait detaylı bilgiler yer almaktadır. Bulgular ve İrdeleme bölümünde, metinlerarası yöntemlerle ilişkilendirilen ardıl ve öncel ilişkiler örneklem yapı üzerinden sınanmıştır. Sonuçlar ve Öneriler bölümünde ise mimarlığın metinlerarası bir üretim olduğu ve metinlerarası yöntemleri barındırdığına ilişkin temel varsayımların desteklendiği ve mimarlık üretiminin metinlerarası yöntemlerle okunabileceğine yönelik değerlendirmeler ile mimarlıkta metinlerarasının kapsamına ilişkin önerilere yer verilmiştir.