Mimarlıkta ihtişam olgusunun farklılaşan ölçeklerde/düzlemlerde incelenmesi

Abstract

İhtişam geçmişten günümüze mimarlığın en etkili, en çarpıcı, en vurucu biçimlenmelerinde, ölçeklerde ve konumlarda dönemin en etkili dini, ekonomik, siyasi, ideolojik güçleri tarafından oluşturulan toplumların sosyal, ekonomik, kültürel yapısını yansıtan, anlamsallık, simgesellik, kalıcılık kavramlarıyla açıklama bulan önemli bir konu olarak görülmektedir. Bu çalışmada ihtişamın sunumu, bu sunumun algılanması ve değerlendirilmesi, hem fiziksel hem de sosyal algılama ve sosyal estetik kapsamında ele alınarak mimarlıkta ihtişamın yeri çok yönlü olarak tanımlanmakta ve açıklanmaktadır. Birinci bölümde; ihtişamın oluşumu, fiziksel çevreye yansımaları ve onu oluşturan güçler, ihtişamla ilgili kuramlar-yaklaşımlar, kavramlar, ihtişamı yaratan sebepler-hedefler, ihtişamın oluşumunda rol sahipleri, yansıdığı ölçekler ve oluşumunda etkili kaliteler ele alınmaktadır. İkinci bölümde; ihtişamın fiziksel boyutu ölçekler-konumlar ve ihtişamın oluşumunda etkili kalitelere ilişkin analizler yer almaktadır. Üçüncü bölümde; ihtişamın farklı altyapıya sahip kişiler tarafından nasıl algılandığı, ihtişamın oluşumunda öne çıkan kalitelerin neler olduğu, bu kalitelerde gruplar arasındaki ortaklıklar, farklılaşmalar incelenmekte ve değerlendirilmektedir. Dördüncü bölümde; ihtişamın oluşumunda etkili güç sahiplerinin, ihtişamı oluşturan ve değerlendiren mimarlar ve diğer kişiler tarafından ihtişamın tanımlanması-tarif edilmesi, ihtişamın oluşumunda etkili nedenler-hedefler ortaya konmakta ve tüm bu veriler değerlendirilmektedir. Son bölümde; ise tüm incelemeler ve değerlendirmeler doğrultusunda sonuçlar ve öneriler yer almaktadır.