Bütünleşik kent planlama ve tasarımına yönelik bir yöntem

Abstract

Planlamanın üst ölçekli planlama sisteminden, uygulamaya yönelik tasarımlara kadar kentsel yaşam kalitesini artırmak, yaşanabilir, kimlikli kentlere sahip olmak bağlamında kentsel tasarımla bütünleşmesi önemlidir. Ülkemizde kent planlama eylemini biçimlendiren ve yasal çerçeveyi oluşturan teknik veya hukuksal belgelerde kentsel tasarım kavramı yer almamakta, planlama süreci içinde kentsel tasarımın hangi ölçekte ve nitelikte, disiplinler arası nasıl bir işbirliği içinde, hangi aşamada yapılacağı bir belgeye bağlanmamıştır. Kısaca,Türkiye'de kent planlama ve kentsel tasarım bütünlüğünün sağlanamadığı, bunugerçekleştirecek etkin düzenlemelerin kurulamadığı görülmektedir. Bu nedenle, planlama sürecinde kentsel tasarımın etkin bir mekanizma olarak nasıl yer alması gerektiğinin sorgulanması gerekir. Bu bağlamda, ülkemizde ayrıntılı araştırmalar sonucunda gerçekleştirilen bir bütünleşik planlama-tasarım rehberine ihtiyaç vardır. Bu bağlamda, çalışmada, temelde makro düzeyde kent planlamaya kentsel tasarım boyutu kazandıracak bileşenlerin neler olduğu ve bu noktada ortaya konan ilke ve politikalarışığında plancıya rehber olacak bir ?kontrol listesi? hazırlamak amaçlanmaktadır. Çalışmada öncelikle genel olarak planlama sürecinde kentsel tasarım yeri ve önemi, planlama ve kentsel tasarım bütünlüğü ve bu doğrultuda konunun gerekliliği ve kapsamı irdelenmiştir. Daha sonraki bölümlerde kent planlama ve kentsel tasarıma ilişkin tanımlar, kavramlar, günümüzde kentsel tasarımın gerekliliği ve önemi, tasarım ilke ve politikaları, araçları, Türkiye ve örnek ülkelerde kent planlama süreci ve bu süreçte kentsel tasarım yeritartışılmıştır.Alan çalışması bölümünde ise, çalışma alanı olarak seçilen Akçaabat kentsel yerleşmesine ilişkin genel bilgiler, araştırma modeli ve işleyişi açıklanmaktadır. Bunun yanısıra, kentsel tasarım ilkeleri çerçevesinde çalışma alanına ilişkin makro ve mezo ölçekli değerlendirmeler ortaya konulmaya çalışılmış ve sonuçta, kent planlama-kentsel tasarım bütünlüğü bağlamında çalışma alanına ve Türkiye'ye ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir.