Anadolu Türk mimarlığında form analizi

Abstract

Mimarinin sonuç ürünü olan form; kütle, mekân ve yüzey elemanları ve bu elemanların sınırlarını belirleyen köşe kav ramı ile tanımlanmaktadır. Bu tez çalışmasında mimari form ve form kompozisyonlarının geometrik dizimsel özellikler açısından üç boyutlu analizi ele alınmaktadır. Bu nedenle öncelikle analiz işlemi için bir yöntem önerilmekte, sonra da bu yöntemle sınırları belirlenmiş bir alandan seçilen formların analizi yapılmaktadır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm 'de: Problemin tanımı, çalışmanın amacı, araştırma alanının belirlenmesi ve literatür incelemesi yer almaktadır. İkinci Bölüm' de: Formun kültürel, fiziksel ve toplumsal tanımlamalarına, geometrik kurgusuna ve türlerine ilişkin bilgiler verilmekte ve form oluşumuna yönelik yaklaşımlar tanıtılmaktadır. Formun bütün tarihsel dönemlerde ve günümüzde üzerinde titizlikle durulan bir kavram olduğuna değinilerek örneklenmektedir. Son olarakta mimaride form çözümlenmesine ilişkin yaklaşımlardan bazılarına yer verilmektedir. Üçüncü Bölüm 'de: Uygulama alanı ve bu alanın mimari kimliği tanıtılmaktadır. Burada önce Orta Asya'da form kavramına değinilmekte sonra da esas alan olan Erken Dönem yapıları (Kervansaray, Cami, Medrese, Kümbet ve Türbeler) kütlesel ve mekânsal oluşum açısından tanıtılmaktadır. Dördüncü Bölüm 'de: öncelikle bir sanat objesi olarak formun geometrik dizimsel kurgusuna esas olan özellikler belirlenerek çözümleme aşamaları saptanmakta ve örneklerle açıklanmaktadır. Daha sonra, formların seçimi, verilerin el de edilmesi ve çözümlemeye esas olan görsel matrisler oluşturularak yöntem uygulanmaktadır, son olarakta uygulamaya yönelik somut bulgulardan söz edilmektedir. Beşinci Bölüm 'de: Genel sonuçlara yer verilmektedir.