Melt spinning yöntemiyle üretilen CuAlMn esaslı şeritlerin yapısal, şekil bellek ve manyetik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu yüksek lisans tez çalışmasında, melt spinning yöntemi kullanılarak ağ. % 13 Al ve ağ. % 1-14 Mn elementi içeren CuAlMn esaslı hızlı katılaştırılmış şeritler üretilmiştir. Üretilen şeritlerin yapısal, şekil bellek ve manyetik özellikleri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen XRD ve SEM analizleri neticesinde, ağ. % 5 ve altı Mn miktarına sahip şeritlerde anafazın β1ı martenzitten , % 7 ve üzeri Mn miktarında ise anafazın γ1ı martenzitten oluştuğu gözlenmiştir. Bunun yanısıra, yüksek manganlı şeritlerde martenzite dönüşmeden kalan östenitin varlığıda tespit edilmiştir. Üretilen şeritlerin kesitlerinden elde edilen mikroyapı görüntülerinden tanelerin çubuksu ve eşeksenli şekillere sahip olduğu belirlenmiştir. Yapılan DSC analizlerinden faz dönüşüm sıcaklıklarının Mn miktarına bağlı olarak değiştiği tespit edilmiştir. Östenit-martenzit ve martenzit-östenit ters dönüşüm sıcaklıklarının artan mangan miktarıyla azaldığı, ferromanyetik-paramanyetik ve paramanyetik-ferromanyetik faz dönüşüm sıcaklıklarının ise artan mangan miktarıyla arttığı gözlenmiştir. %5 ve altı Mn içeren şeritlerde iki yönlü, % 7 ve üzeri Mn miktarında ise tek yönlü şekil bellek özelliği geliştiği saptanmıştır. Aynı zamanda, yüksek Mn içeren şeritlerde manyetik bellek etkisi oluştuğu belirlenmiştir. VSM cihazında gerçekleştirilen ölçümler sonucunda, üretilen şeritlerde Mn miktarının artmasıyla saturasyon değerinin de arttığı tespit edilmiştir.