Alucra-Gümüşhane-Bayburt yörelerindeki (Doğu pontid güney zonu) üst jura-alt kretase yaşlı berdiga kireçtaşının sedimantolojik incelemesi

Abstract

Bu çalışma, Doğu Pontid güney zonunda yaygın olarak yüzeylenen üst Jura-Alt Kretase yaşlı Berdiga Kireçtaşı dizi sinin sedimantolo jik yönden incelenmesini amaçlamıştır. Bu amaçla, birimin Suiçti (Alucra), Gelinpertek (Köse), Keçi Deresi (Gümüşhane), Danzot (Bayburt) ve Karacık Tepe (Bay burt) yörelerindeki yüzeylenmelerinden stratigrafik kesitler ve buna bağlı olarak da sistematik örnekler alınmıştır. Sistematik örneklerin mikroskopik incelenmeleri ve ya pılan litofasiyes çalışmaları Berdiga Kireçtaşı dizisinin farklı litofasiyeslerde geliştiğini ortaya koymuştur. Alınan kesitlerde tanımlanan, farklı zaman ve ortamlarda çökelen, farklı dokusal ve kısmen de farklı litolojik özellikler gös teren bu litof asiyesler, stratigrafik konumlarına göre; -Neomorfik kireçtaşı litof asiyesi, -Çakıltaşı-kumtaşı-kumlu kireçtaşı litof asiyesi, -Rudstone litof asiyesi, -Peloidli packstone-wackestone litof asiyesi, -Oolitik grainstone ve/veya ooidli grainstone- packstone litof asiyesi, -Türbiditik kireçtaşı litof asiyesi, -Mudstone litof asiyesi, -Rudstone-grainstone-packstone litof asiyesi, -Kumtaşı-kumlu kireçtaşı-kireçtaşı litof asiyesi, -Dolomi litof asiyesi, -Peloidli grainstone-mudstone l itof asiyesi, -İskelet taneli packstone-wackestone J itof asiyesi, -tntraklastlı grainstone-wackestone litofasiyesi ile dolomi ve dolomitik grainstone-packstone litofasiyesi, -Ooidli grainstone ve iskelet taneli packstone- wackestone litofasiyesi ile grainstone-packstone litofasiyesi, -Floatstone litofasiyesi gibi litofasiyesler tanımlanmıştır. Ayrıca, tanımlanan bu litof asiyeslerin büyük bir kısmı kısa yayılımlı (yersel ola rak gelişmiş), çok az bir kısmı da geniş yayılımlıdır (böl gesel olarak gelişmiş). Berdiga Kireçtaşı 'nı oluşturan kayaçların ilk çökelmeye başlamaları ile birlikte ilk diyajenetik süreçleri denizel diyajenetik ortamda başlamış ve daha sonra karışım zonu, tatlı su freatik, vadoz zon ve derin gömülme diyajenetik ortamlarda devam etmiştir. Bu diyajenetik ortamları karakterize eden pek çok diyajenetik ürün değişik litofasiyeslerde (bazan tek bir litof asiyeste) yaygın olarak görülür. Diğer taraftan, hemen hemen tüm litofasiyeslerde ve özellikle bazı iskelet taneleri (Requienia ve Toucasia, echinoderm) üzerin de yaygın olarak görülen ikincil silisleşme erken diyajene tik ortamdan geç diyajenetik ortama kadar değişik diyajene tik ortamlarda gelişmiştir.