Harkköy (Giresun-Tirebolu) Cu-Pb-Zn maden yatağının çevresel etkileri

Abstract

Harkköy Cu-Pb-Zn maden sahası 5000 tondan fazla pasa ve cüruf yığınlarıyla terk edilmiş ve ıslah çalışmaları yapılmamış eski bir işletmedir. Maden sahasının meydana getirdiği kirlilik su, dere kumu, toprak ve fındık (Corylus Avellana) bitkisinin dal ve meyveleri üzerinde yapılan çalışmalarla belirlenmiştir. Toprak incelemelerine göre; S düşük, Fe, Zn ve Hg orta, As önemli ve Cu, Cd ve Pb elementleri ise çok yüksek derecede kirlilik oluşturmaktadırlar. Çalışma alanında yer alan derelerden ve maden sızıntı sularından alınan örneklerin analiz sonuçlarına göre; düşük metal içerikli asidik sularda As ve Cd, yüksek metal içerikli asidik sularda Pb, Zn, Cu ve Fe elementleri gözlenmektedir. Yüksek metal içerikli nötr özellikli sularda Zn elementi hakimdir. Ayrıca tüm elementler nötr özellikli sularda düşük metal içeriği oluşturmaktadırlar. Kahyalı Dere, Muna Dere ve Değirmen Dere içilebilir su kalitesindedir. Çok yüksek derecede kirletilmiş dere kumları orta derecede Fe, Hg, As elementlerince, çok yüksek derecede ise Cu, Zn, Pb ve Cd elementlerince kirletilmiştir. Fındığın dal ve meyvesinde topraktan daha çok S elementi olduğu tespit edilmiştir. Maden çevresindeki fındık ağaçları Türkiye'deki fındıklardan daha çok Fe, Zn, Cu, Cd, Pb elementlerini içermektedir. Fakat insan sağlığı için tehlikeli değillerdir.