Yer radarı (GPR) verilerinin işlenmesinde yeni yaklaşımlar

Abstract

Yer Radarı (GPR) Verilerinin işlenmesinde Yeni Yaklaşımlar Orhan KESEMEN Günümüzde mühendislik çalışmalarında sığ yeraltının araştırılması giderek önem kazanmaktadır. Arkeolojik aramalarda, yapı sağlamlık araştırmasında, çevre kirliliği araştırmalarında özellikle tercih edilen jeofiziksel yöntem yer radarı (Ground PenetratingRadar, GPR) yöntemidir. Bu çalışmada, yer radarı veri işlem aşamalarının, sismik veri işlem aşamalarına benzemesine rağmen, gerek ölçü düzeneği ve gerekse kullanılan ölçü birimlerindeki farklılıklar göz önüne alınarak verileri daha sağlıklı işlemek amacıyla veri işlem teknikleri irdelenmiş, yeni veri işlem teknikleri geliştirilmiş, bilgisayar programları yazılarak bir yazılımpaketi (SAMBAT) hazırlanmış ve bu tekniklerin uygulamadaki etkileri irdelenmiştir. Hazırlanan yapay yer radarı verilerine yukarıda sözü edilen veri işlem teknikleri uygulanmıştır.Geliştirilen yeni veri işleme tekniklerinden yığılmış zarf düzeltmesi (YZD), diğer genlik düzeltmelerinin parametre seçiminde gösterdikleri zorluklara, yanal olayları ortadan kaldırması ve yerel olayların öne çıkarması gibi sorunlara çözüm getirmektedir. Hız çözümlemesi, genelde ortak derinlik (CDP) ve bazen de ortak atış (CSG) verilerineuygulanırken, sabit açılımlı (COG) yer radarı verileri için hız çözümlemesinde yeni yöntemler önerilmiştir. Ayrıca geliştirilen düşey ve yatay hız çözümlemeleri de kesitlerin yorumlanmasında kolaylıklar göstermektedir. Veri işlemden elde edilen bulgular doğrultusunda bu teknikler Karadeniz TeknikÜniversitesi'ndeki bazı kanalizasyon kanallarının konumlarının yer radarı yöntemi ile araştırılmasında kullanılmıştır. Konu ile ilgili diğer bir çalışma ise Gümüşhane ili Mescitlibeldesindeki heyelan bölgesinde yapılmıştır. Yapılan çalışmada bölgede etkin olan heyelanın yapısal durumu incelenmiştir.