Arazi değişiminin sayısal yükseklik modellerinden otomatik türetilmesi

Abstract

Günümüzde arazi yüzeyi üzerinde oluşan değişim, birçok disiplini doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren bir araştırma konusu olup, şimdiye kadar hem teorik hem de uygulama yönünden birtakım çalışmalar yapılmıştır. Gerek doğal afet gerekse insan kaynaklı etkenler sonucu, arazi yüzeyinde oluşan değişimlerin tespiti, konumsal, nicel, vektörel olarak analizi ve yorumlanması, yaşanılan sosyal hayat açısından büyük bir önem arz etmektedir. Tez kapsamında; öncelikle aynı arazi yüzeyine ait farklı zamanlarda çeşitli ölçüm teknikleriyle üretilmiş iki nokta kümesi karşılaştırılmıştır (Tabaka 1 ve Tabaka 2). Bu nokta verilerinden her iki yüzey için de ortak olacak şekilde bir grid ağı oluşturulduktan sonra aynı araziye ait iki farklı sayısal yükseklik modeli belirlenmiş olur. Enterpolasyon ve kestirme yöntemleriyle her bir grid noktasına, arazi ölçü noktalarından (x,y,h) koordinatlar taşınmıştır. Böylece her iki nokta kümesi için grid noktalarının almış olduğu koordinat değerleri karşılaştırılıp, aradaki koordinat farklar hesaplanmıştır. Elde edilen bu farklar yardımıyla, bölgedeki gerek yatay gerekse düşey yöndeki değişimin grid noktası bazlı konumsal, vektörel ve nicel olarak analizini, değerlendirilmesini mümkün kılan algoritma geliştirilmiştir. Yapılan bu algoritma, arazi yüzeyindeki değişimin tespitine yönelik çok sayıda etken üzerinden analiz ve grafiksel anlamda ürünler ortaya koymanın yanı sıra çok sayıda kamu kurumuna ve ilgili konu üzerine yapılacak araştırmalara altlık oluşturabileceği öngörülmektedir.