Deniz haydutluğu eylemlerinin denizcilik ticareti üzerine etkisi

Abstract

Somali'de, 1991 yılında Siad Barre'nin düşmesi ve ardından doğan güç boşluğunu dolduracak yeni bir otoritenin tesis edilememesi nedeniyle, bu bölgede ciddi bir güvenlik zafiyeti doğmuştur. Bunun neticesinde de, ilk başlarda yabancı bandrollü balıkçı gemileri ile başlayan, daha sonra diğer gemi türlerini de içine alan bir korsan faaliyeti gelişmiştir. Deniz ticaretinde büyük öneme sahip Aden Körfezi'nde meydana gelen korsan faaliyetleri, sadece bölge değil, aynı zamanda tüm dünya deniz ticareti üzerinde ciddi etkilere sahiptir. Yapılan bu çalışmada, Aden Körfezi'nde yaşanan korsan eylemlerin dünya ve Türk denizcilik ticareti üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada bu bağlamda, NATO'nun 2013 yılı Somali raporundaki yaklaşma, saldırı, ele geçirme ve bozma eylemlerinin, UNCTAD'ın 2014 yılı Somali raporundaki korsan eylemlerin neden olduğu fidye, sigorta, rota değişimi, güvenlik ve askeri maliyetlerle ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada ayrıca korsan eylemlerin gemi türü, bandrolü, yıllar ve ülkelere göre değişimi de incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, yaklaşma ve ele geçirme eylemlerinin fidye, sigorta, rota değiştirme ve askeri giderler üzerinde daha anlamlı etkilerinin olduğu (p<0,01), güvenlik giderleri üzerindeki etkisinin anlamlı olmadığı bulunmuştur (p>0,01). Saldırı ve bozma eylemlerinin ise sadece güvenlik maliyetleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu (p<0,01), diğer maliyetler üzerinde etkili olmadığı görülmüştür (p>0,01).