Crepis L. (Asteraceae) cinsine ait bazı türlerin aken ve pappus mikromorfolojisi

Abstract

Asteraceae familyasında yer alan Crepis L. cinsi, ülkemizde 40 takson ile temsil edilmektedir. Bu çalışmada, Crepis cinsine ait 10 türün (Crepis amanica, C. aspera, C. dioscoridis, C. fraasii, C. frigida, C. libanotica, C. multiflora, C. sahendii, C. stojanovii ve C. syriaca) taramalı elektron mikroskobu (SEM) yardımı ile aken ve pappus mikromorfolojileri incelendi. İncelenen bitki materyalleri 2011-2014 yılları arasında bitkilerin vejetasyon dönemlerinde toplandı. Saha çalışmalarında toplanan örnekler preslenip kurutuldu ve herbaryum materyali haline getirildi. Saha çalışması sırasında toplanan veya herbaryum materyallerinden alınan aken ve pappus örnekleri SEM analizlerinde kullanıldı. SEM analizleri sonucu incelenen türlerin aken yüzeyinin pürüzlü (ruguloz, tuberkulat, papillar, dikensi) veya pürüzsüz olduğu tespit edildi. Buna ilave olarak, aken yüzeyi pürüzlü olan türlerde damarlar üzerinde ve damarlar arasında bazı farklılıklar gözlendi. Ayrıca heterokarpik türlerin (C. aspera, C. dioscoridis ve C. syriaca) merkezi ve çevresel aken mikromorfolojilerinin farklı olduğu tespit edildi. İncelenen türlerde pappusların dikensi hücrelerden oluştuğu ve dikensi hücrelerin sıklığının türler arasında farklı olduğu belirlendi. Elde edilen bu sonuçların taksonomik açıdan önemli olduğu ortaya konuldu.