Kurumsal itibar ile finansal performans arasındaki ilişkide inovasyon kapasitesinin aracı ve uluslararasılaşma ile aile üyeliğinin biçimleyici etkileri

Abstract

Rekabetin giderek daha da hızlandığı günümüzde firmalar için iyi bir itibar, stratejik bir kaynak olabilir mi?. Firmaların sahip olduğu tüm kaynakların sürdürülebilir rekabet avantajı sağlamadığını ancak "stratejik kaynaklar" olarak değerlendirilen değerli, nadir, taklit edilemez ve ikamesiz olan kaynakların sürdürülebilir rekabet avantajı yarattığına dair yaygın bir görüş vardır. Güçlü bir kurumsal itibar firmalara pazarda pazarlık gücü sağladığı gibi anlaşmalarda da üstünlük sağlayarak işlem maliyetlerini düşürmekte ve firmanın gelirlerinin artmasına katkı sağlayarak finansal performansını iyileştireceği bilinmektedir. Bu nedenle, iyi bir kurumsal itibara sahip olma, firma performansını yakından ilgilendiren bir konu olmuştur. İlgili yazın incelendiğinde finansal performans ve kurumsal itibar arasındaki ilişki genellikle tek boyutlu ve doğrudan ele alınmıştır. Bu çalışmada ise kurumsal itibar ve finansal performans arasındaki temel ilişkinin yanı sıra bu ilişkide inovasyon kapasitesinin aracı (mediation) ve aile üyeliğinin biçimleyici (moderatör) etkileri ve kurumsal itibarla inovasyon kapasitesi arasındaki ilişkide ise uluslararasılaşma derecesinin moderatör etkisi kaynak temelli yaklaşım ve kurumsal kuramın kavramsal çerçevesi kullanılarak tek bir model altında ele alınmıştır. Bu ilişkilerin test edilmesi için biçimleyici (moderatör) ve aracılık (mediation) modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi, 2014-2018 yılları arasında Brand Finance tarafından yayınlanan Turkey 100 (Türkiye'nin en İtibarlı Markalar Raporu) listesinde yer alan ve BİST'te koteli olan 35 firmaya ait 175 adet gözlemden oluşmaktadır. Çalışmada panel EKK "Havuzlanmış Regresyon Modeli" kullanılmıştır. Kaynak temelli yaklaşım ve kurumsal kuramın birlikte ele alındığı modelde ilk olarak kurumsal itibarın firmaların finansal performansları üzerindeki doğrudan etkisi araştırılmıştır. Analiz bulguları kurumsal itibar arttıkça finansal performansın (ROA) arttığını göstermektedir. Kurumsal itibarla finansal performans arasındaki ilişkide inovasyon kapasitesinin aracılık etkisine yönelik gerçekleştirilen analiz sonuçları, inovasyon kapasitesinin bu ilişkide önleyici bir aracılık etkisinin var olduğunu ortaya koymuştur. Kurumsal itibar ile inovasyon arasındaki ilişkide uluslararasılaşma derecesinin biçimleyici (moderatör) etkisinin test edildiği analiz bulguları, uluslararasılaşma derecesinin ilişkide biçimleyici etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Son olarak aile üyeliğinin varlığının kurumsal itibarla finansal performans arasındaki ilişkide bir moderatör etkisi olup olmadığına yönelik yapılan analiz sonucunda, aile üyeliği arttıkça kurumsal itibar ile finansal performans arasındaki ilişkinin de giderek güçlendiği sonucuna ulaşılmıştır.

In today's world where competition is getting faster and faster can a good reputation be a strategic resource for companies?. There is a widespread view that all the resources owned by companies do not provide a sustainable competitive advantage, but valuable, rare, inimitable and unsubstituted resources are considered as "strategic resources" and create a sustainable competitive advantage. A strong corporate reputation provides firms with bargaining power in the market, as well as superiority in agreements, reducing transaction costs and improving the financial performance of the firm by contributing to the increase in revenues. For this reason, having a good corporate reputation is among the issues that closely concern the performance of the company. When the relevant literature is examined, the relationship between financial performance and corporate reputation is generally considered one-dimensional and directly. In this study, in addition to the basic relationship between corporate reputation and financial performance, the mediator effect of the innovation capacity, the moderator effect of family membership in this relationship, and the moderator effect of the degree of internationalization between corporate reputation and innovation capacity are handled under a single model by using the framework and assumptions of resource-based approach and the institutional theory. To test these relationships, moderator and mediation models were used. The sample of the study consists of 175 observations belonging to 35 companies that are listed in the Turkey 100 list (Turkey's Most Respected Brands Report) published by Brand Finance between 2014-2018 and are listed in BIST. Panel EKK "Pooled Regression Model" was used in the study. In the model where resource-based approach and institutional theory are handled together, firstly, the direct effect of corporate reputation on the financial performance of companies is investigated. Findings provided evidence that financial performance (ROA) increases as corporate reputation increases. The results of the analysis conducted regarding the mediating effect of innovation capacity in the relationship between corporate reputation and financial performance prove that innovation capacity has a preventive intermediary effect in this relationship. Analysis findings of the moderator effect of the degree of internationalization shows that the degree of internationalization had a moderator effect in the relationship between corporate reputation and innovation. Finally, as a result of the analysis conducted on whether the existence of family membership has a moderator effect on the relationship between corporate reputation and financial performance, it was concluded that the relationship between corporate reputation and financial performance strengthens as family membership increases.