Sosyal sermaye ile finansal performans arasındaki ilişki ve bu ilişkide uluslararası çeşitlenmenin aracılık etkisi: Türkiye'deki işletme grupları örneği

Abstract

Bu tezde, temelde sosyal sermaye ile finansal performans arasındaki ilişki, Türk işletme grupları bağlamında açıklanmaya çalışılmaktadır. Çalışma, iki değişken arasındaki doğrudan etkinin yanı sıra uluslararası çeşitlenme düzeyinin aracılık etkisine de kanıt aramaktadır. Bu amaçla, sosyal sermayenin finansal performans üzerindeki etkisinin ne kadarlık bir kısmının uluslararası çeşitlenme derecesi üzerinden gerçeklemiş olabileceği açığa çıkartılmaya çalışılmaktadır. Bahsedilen bu ilişkiler, Borsa İstanbul'da (BIST) işlem gören ve bir işletme grubuna bağlı işletmelerden oluşan örneklem üzerinde analiz edilmiştir. Toplamda 15 işletme grubuna bağlı 74 bağlı işletmenin verilerinden oluşan bir veri seti kullanılmıştır. Çalışmanın geneli sosyal sermaye ve ağ yazınını temel almaktadır. İşlem maliyetleri ve kaynak bağımlılığı kuramlarının birlikte kullanıldığı araştırmanın ilk modelinde sosyal sermayenin bağlı işletmelerin finansal performansları üzerindeki doğrudan etkisi araştırılarak, bağlı işletmelerin finansal performans farklılıklarının sebebi ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Analiz bulguları, merkeziyet derecesi üzerinden ölçülen sosyal sermayenin, finansal performans üzerinde etkili olduğuna kanıt oluşturmaktadır. Güçlü bağlardan oluşan ağ yapılarının finansal performans üzerindeki etkisine dair ise anlamlı ilişkiler gözlenmemiştir. Merkeziyet derecesi ve güçlü bağlardan oluşan ağ yapıları üzerinden ölçülen sosyal sermayenin uluslararası çeşitlenme düzeyi üzerindeki etkisinin araştırıldığı ikinci modelde ise istatistiksel olarak anlamlı ilişkilere rastlanmamıştır. Aslında bu sonucun da etkisi ile, sosyal sermayenin finansal performans üzerindeki etkisinde uluslararası çeşitlenmenin aracılık etkisinin araştırıldığı bütünsel model ise anlamlı bir etki ortaya koymamaktadır.

The aim of this study is to examine the relationship between social capital and financial performance in Turkish business groups context. The study focuses on the direct effect between these two variables and also the mediation effect of international diversification on this relation. For this purpose, it's tried to reveal how much of an impact of social capital on financial performance might be occur over the degree of international diversification. These relations are analyzed on sample that consists of affiliates of various business groups which are listed in Borsa İstanbul (BIST). The data set that consists of data of 74 affiliates of 15 different business groups is used for analyses. The study base on social capital and social network literature. The first model of the study have traces of resource dependence and transaction cost theories and tries to explain the reasons of financial performance differences of business groups' affiliates by examining the direct effect of social capital on financial performance. The findings of the analyses show that social capital which is measured over centrality has influence on financial performance. Significant relations are not observed for the effect of networks formed with strong ties on financial performance. It's not found statistically significant relations in the second model that investigates the effect of social capital which is measured over centrality and network formed with strong ties on the degree of international diversification. As a result of these findings, the holistic model that investigates the mediation effect of international diversification on social capital and financial performance relation does not present a significant effect.