Gelişmekte olan ülkelerde kurumlar ve ekonomik büyüme: Dinamik panel veri analizi

Abstract

Günümüzde özellikle gelişmekte olan ülkelerde (GOÜ) ekonomik büyüme ve ekonomik büyümeyi etkileyen faktörler, önemli tartışma konularından biridir. Bu bağlamda kurumların, GOÜ'lerin ekonomik büyümesini açıklamadaki rolüne giderek artan bir vurgu vardır. Ancak, hangi kurum ve yönetişim göstergelerinin daha önemli olduğuna dair bir görüş birliğine varılamamıştır. Bu çalışmanın amacı, GOÜ'lerde kurumların ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini ampirik olarak incelemektir. Bu çalışmada, "Dünya Bankası Dünya Çapında Yönetişim Göstergeleri"nden elde edilen veriler ile 2002-2017 dönemi için 62 ülke örneği ele alınmış ve dört farklı genelleştirilmiş momentler yöntemi (GMM) kullanılmıştır. Analizler, gelişmekte olan ülkelerin tamamı yanında alt-orta ve üst-orta gelirli ülkeler için de ayrı ayrı yapılmıştır. Ampirik sonuçlar, kurumların GOÜ'lerin ekonomik büyümesi için önemli olduğunu göstermektedir. Kurumsal kalite göstergeleri arasında, idari kalite GOÜ'lerdeki kişi başı GSYH artışının açıklanmasında en önemli faktör olarak görünmektedir. Bunun yanında ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik göstergeleri de ekonomik büyüme için oldukça önemlidir. Hukukun üstünlüğü ile yolsuzluğun kontrolü ise ekonomik büyümeyi pozitif ve anlamlı bir şekilde etkilerken, diğer göstergelere göre etkileme katsayıları düşüktür. Siyasi istikrar ve şiddetsizlik ise beklenenin aksine GOÜ'lerde ekonomik büyümeyi negatif ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Üst-orta gelir grubunda ise pozitif fakat anlamsız bir etkiye sahiptir. Ayrıca oluşturulan iki endeksten elde edilen bulgulara göre, kurumların tümü ekonomik büyümeyi pozitif etkilemektedir. Ancak, ekonomik büyüme için yalnızca kurumların kalitesinin yeterli olamayacağına dikkat etmek gerekmektedir. Çalışma kurumlarla birlikte, hükümet harcamaları, gayri safi sermaye birikimi, nüfus artış hızı, enflasyon ve ticaretin serbestleşmesi gibi yapısal faktörlerin de GOÜ'lerin ekonomik büyümesinde önemli bir etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmanın bulguları kurumların ekonomik büyümede önemli olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla istikrarlı ve kalıcı bir büyüme için GOÜ'lerin kurumları güçlendirici politikalara öncelik vermesi gerekmektedir.

Today, especially in developing countries (DC), economic growth and the factors of economic growth are one of the important topics of discussions. In this context, there is an increasing emphasis on the role of institutions in explaining the economic growth of DC's. However, there is no consensus on which institutions and governance indicators are more important. The aim of this study is to examine empirically the effects of institutions on economic growth in DC's. In this study, the data obtained from World Bank World-wide Governance Indicators for the 62 DC's are examined in the 2002-2017 period and analyzed four different generalized moments method (GMM) is used. The analyzes were conducted separately for all middle-income and upper-middle income countries as well as all developing countries. Empirical results show that institutions are important for economic growth of DC's. Among the institutional quality indicators, regulatory quality appears to be the most important factor for explaining the increase in GDP per capita in the developing countries. In addition, indicators of voice and accountability are very important for economic growth. While the rule of law and the control of corruption affect economic growth positively and significantly, the effects of coefficients are low compared to other indicators. Political stability and absence of violence, on the contrary, affect economic growth negatively and significantly in the developing countries. It has a positive but meaningless effect in upper-middle income group. Moreover, according to the findings obtained from the two indices, all institutions positively affect economic growth. However, it is important to note that only the quality of institutions cannot be sufficient for economic growth. The study reveals that structural factors such as government expenditures, gross capital accumulation, population growth rate, inflation and liberalization of trade have an important impact on economic growth of DC's. The findings of the study show that institutions are important in economic growth. Therefore, for a stable and permanent growth, DC's should give priority to institutional strengthening policies