İç göçün belirleyicileri üzerine ekonometrik bir model çalışması: 2000 Türkiye örneği

Abstract

Tarihi insanlık tarihi kadar eski olan göç, nedenleri ve sonuçları itibari ile bireyi, ekonomiyi ve toplumu ilgilendiren bir süreçtir. Nüfus dağılımı, ekonomik şartlar ve toplum hayatı üzerindeki etkilerinden ötürü araştırmacılar göçe özel bir ilgi göstermektedir. Göç teorisi hakkında bilinen en eski çalışma Ravenstein'in 1865 yılında yapmış olduğu çalışmadır. Ravenstein'den beri araştırmacılar bireyin göç kararı sürecini, göçe neden olan faktörleri ve göçün sonuçları üzerinde araştırma yapmaktadırlar. Bu çalışmalar makro ve mikro yaklaşımlar olmak üzere iki grupta toplanmaktadır.Çalışmada öncelikle bu teoriler tarihsel süreçte incelenerek, iç göçün belirleyicileri ve kişinin göç kararı süreci kuramsal olarak ele alınmıştır. Türkiye'deki iç göç hareketleri üzerinde etkisi olan faktörleri belirmek amacıyla 2000 Genel Nüfus Sayımı iç göç verileri kullanılarak, iki temel model çerçevesinde analizler yapılmıştır. İlk olarak, yatay kesit veriler kullanılarak il düzeyinde ekonometrik analizler yapılmıştır. Bu analizler sonucunda, iç göçün temel belirleyicilerinin kamu yatırımları, göç stoku, uzaklık ve işsizlik olduğu tespit edilmiştir. Gelir ve ücret değişkenleri illerin genelinde istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Türkiye geneli için adımsal lojistik regresyon analizi ile yapılan tahminlerde kamu yatırımları, işsizlik, kişi başına gelir ve göç stoku değişkenlerinin iç göç hareketlerinin temel belirleyicisi oldukları tespit edilmiştir.

Migration, which of history as old as human history, is a process concerning people, economy and society with its causes and consequences. Researchers have given special attention to migration because of its effects on population distribution, economic conditions and social life. The earliest known study about migration was published in 1865 by Ravenstein. Researchers have investigated individual decision process, factors causing migration and consequences of migration after Raventein?s study. These studies have been grouped as micro and macro approaches.In this study, factors determining migration and individual decision for migration have examined by focusing theories regarding historical approaches. Factors affecting the migration decision in Turkey have been analyzed by utilizing two models by using 2000 Population Census data. The first model is an econometric analysis done in the level of proveniences by using cross sectional data. Cross sectional analysis? results have shown that main determinants of internal migration are public investment expenditures, related migration, distance and unemployment. However, personal income and wages are not found to be statically significant. The second estimated model by using stepwise logistic regression analysis for the main model of Turkey resulted that the variables public investment expenditure, unemployment, per capita income and related migration are main factors on internal migration flows.