Uluslararası alanda gerçekleşen vergi kayıp ve kaçaklarının nedenleri ve çözüm önerileri

Abstract

980'li yıllardan itibaren küreselleşme hareketinin artmasıyla birlikte uluslararası ticaretin boyutları genişlemiştir. Buna ilaveten gelişen teknolojinin de yardımıyla yatırımcılar bilgiye daha çabuk ulaşarak yabancı ülkelerde kolay biçimde yatırım yapabilir hale gelmişlerdir. Artan ticaret faaliyetleri sonrasında elde edilen gelirler de yükselmiştir. Devletler ise, artan ticaret hacminden kendi payına düşen vergiyi temin etme çabasındadır. Fakat küreselleşme süreci devletlerin vergilendirme politikalarını etkilemiş ve bir takım sorunlar oluşturmuştur. Bu sorunlardan birisi, ülkelerin vergi politikalarını kullanarak yabancı sermayeyi çekme amaçlı yaptıkları vergi rekabeti ile sermayenin yönünün sapması ve sermaye gelirlerinin vergilendirilmesinin zorlaşmasıdır. Bir diğeri ise, vergi politikalarındaki koordinasyon eksikliğidir. Çok uluslu işletmeler, ülkeler arası farklılıklardan yararlanarak vergi yüklerini minimize etmeye çalışmaktadırlar. Küreselleşme sürecinde sermaye hareketliliğinin artması ve işletmelerin birden fazla ülkede faaliyet göstermesinin kolaylaşması, çok uluslu işletmelerin vergi politikalarındaki uyumsuzluklardan yararlanmalarına ve kâr aktarımı faaliyetlerinde bulunmalarına neden olmuştur. Çok uluslu işletmelerin kâr aktarımı faaliyetleri ve devletlerin sermaye çekme amaçlı uyguladıkları vergi politikalarından dolayı vergi gelirlerinde büyük kayıplar meydana gelmektedir. Devletlerin en önemli gelir kalemleri arasında sayılan gelir ve kurumlar vergilerinin tahsil edilememesi ise devletlerin finansman sorunu ile karşılamalarına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, küreselleşmeyle birlikte ortaya çıkan vergi kayıp ve kaçaklarının nedenlerini ortaya koyarak bunları önlemeye yönelik çözüm önerileri geliştirmektir. Bu çalışmada uluslararası alanda gerçekleşen vergi kayıp ve kaçaklarının nedenlerine değinilmiştir. Ayrıca günümüze kadar olan süreci kapsayacak şekilde, küreselleşme olgusu ile ortaya çıkan vergi kayıp ve kaçaklarını önlemeye yönelik uluslararası kuruluşların yapmış oldukları çalışmalardan bahsedilmiştir. Sonuç olarak ise, yapılan çalışmaların etkinliği değerlendirilmiş; uluslararası kuruluşların vergi kayıp ve kaçaklarını önlemede ve küresel bir iş birliğini sağlamakta yetersiz kaldığı, dolayısıyla da başarısız olduğu sonucuna varılmıştır. Koordinasyonu sağlamak için ise "Uluslararası Vergi Koordinasyon Kurulu" oluşturulması önerilmiştir

As the globalization movement increased since the 1980s, the dimensions of international trade expanded. In addition to this, with the help of developing technology, investors can easily access information and make investments in foreign countries. Revenues from increased trade also increased. States, on the other hand, are trying to obtain their own taxes from the increasing trade volume. However, the process of globalization has affected the taxation policies of the states and caused some problems. One of these problems is the deviation of the capital and the taxation of capital revenues by the countries' tax competition with the aim of attracting foreign capital by using their tax policies. Another is the lack of coordination in tax policies. Multinational enterprises try to minimize tax burdens by taking advantage of differences between countries. Increasing capital mobility in the globalization process and facilitating the operation of enterprises in more than one country have led multinational companies to benefit from the inconsistencies in tax policies and to engage in profit shifting activities. Large losses occur in tax revenues due to the profit transfer activities of multinational corporations and tax policies implemented by governments for capital withdrawal. The inability to collect income and corporate taxes, which are considered among the most important income items of the states, causes them to meet with the financial problem. The aim of this study is to find out the causes of tax losses and evasions arising from globalization and to develop solution offers to prevent them. In this study, the causes of tax losses and evasions occur in the international arena are mentioned. In addition, the studies carried out by international organizations to prevent tax losses and evasion arising from globalization are mentioned. As a result, the effectiveness of the studies was evaluated; it is concluded that international organizations fail to prevent tax losses and evasions and to ensure global cooperation. In order to ensure coordination, establishment of a "International Tax Coordination Committee" was proposed.