Çevre Vergisi bağlamında Motorlu Taşıtlar Vergisi: Türkiye için bir model önerisi

Abstract

Motorlu taşıtlar vergisi Türk vergi sistemi içerisinde servet vergileri kapsamında değerlendirilmektedir. Ülkemizde, bu vergi aracın yaşı, motor gücü, toplam ağırlığı, oturma kapasitesi gibi bir takım spesifik değerler üzerinden hesaplanmaktadır. Avrupa Birliği'nde ise motorlu taşıtlar vergisi çevre vergileri kapsamında değerlendirilmektedir. 2000'li yıllardan sonra AB ülkeleri bu vergi sisteminde reformlar yaparak aracın neden olduğu karbondioksit emisyon salınımı üzerinden vergilendirme uygulamasına geçmeye başlamışlardır. Türk motorlu taşıtlar vergisi vergilendirmede adaleti sağlayamaması, servet unsurunu yeterince kavrayamaması ve çevre etmenlerini bu verginin dışında tutması nedeniyle sürekli eleştiri konusu olmaktadır. Avrupa Birliği'ne uyum süreci ve Kyoto protokolü kapsamında motorlu taşıtlar vergisi sistemimizin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı mevcut motorlu taşıtlar vergisi sisteminin yarattığı sorunları ortaya koymak ve Türkiye için bir model önerisinde bulunmaktır. Bu kapsam dâhilinde ilk etapta motorlu taşıtlar vergisindeki mevcut yapı incelenmiş, daha sonra ise Avrupa Birliği'nde geçerli olan motorlu taşıtlar vergisi uygulamaları irdelenmiştir. Son bölümde ise MTV'ye eleştirisel bir bakış açısıyla yaklaşılmış ve çevresel bazlı bir MTV uygulaması önerilmiştir. Çalışmanın sonucunda mevcut MTV'nin servet vergisi kapsamında değerlendirilmesinin tam anlamıyla doğru olmadığı, özellikle değişen dünya şartlarına uygun olarak çevreyi dikkate alan bir yapıya dönüştürülmesi gerektiği ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Motor vehicle tax is involved in property tax in Turkish Tax System. In Turkey, motor vehicle tax assessed according to specific values like vehicle's age, engine power, gross weight, seating capacity. In European Union, motor vehicle tax is involved in environment tax. After 2000's, European countries started to assess the tax according to CO2 emission by making reforms. Because of the fact that the motor vehicle tax can't secure the tax equity, involve the property factor and leave the environmental factors out the tax, In Turkey the tax is criticized considerably. Hence, within the scope of Kyoto Protocol and orientating to European Commission, it is necessary to review the motor vehicle tax system. The purpose of this study is to present the problems which motor vehicle tax make and evaluate a model suggestion. In this context, at the first step the existing framework of the tax and then the motor vehicle tax practices in European Union are analyzed. At the final chapter, it is approached the motor vehicle tax critically proposed a motor vehicle tax which have environmental basis. At the end of the study, it is presented to assess the motor vehicle tax in the property tax is not correct completely and so it is assessed that the motor vehicle tax must be turned into a tax which consider the environment as being suitable to changing world conditions