Ombudsmanlık kurumu ve Türkiye' de uygulanabilirliği

Abstract

Tarihi kökleri İsveç'e dayanan ve idarenin denetim türlerinden biri olan ombudsmanlık kurumu, diğer denetim türlerinin eksiklerini tamamlayan ve bireyi devlet karşısında ön plana çıkararak, devlet merkezli bir kamu yönetimi anlayışından, birey merkezli bir kamu yönetimi anlayışına geçişi sağlayan ve denetimin etkinliğini arttırıcı bir fonksiyon üstlenen bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır. Hızlı, masrafsız, yürütmeden bağımsız, basit ve kamuoyunu bilgilendirme yoluyla idare üzerinde baskı unsuru olması bu kurumun, tüm dünyada tercih edilen bir denetim mekanizması haline gelmesini sağlamıştır. İdare ile yurttaş arasında bir tür arabuluculuk vazifesi gören ombudsman, bir kamu görevlisi olarak, idareden şikâyetçi olanların şikâyetlerini dinlemekte, incelemekte, araştırmakta ve bunun sonucunda konuyu hem taraflara hem de kamuoyuna duyurmaktadır.Çalışmada idarenin denetlenmesinin gerekliliği ve denetim türleri, ombudsmanlık kurumunun tarihi gelişimi, özellikleri, dünyadaki örnekleri, Türkiye'de uygulanabilirliği ile Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 5548 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu ve yeni Anayasa teklifinde ombudsmanlık kurumu ile ilgili düzenlemeler üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler: İdare, Denetim, İdarenin Denetimi, Ombudsman, Kamu Denetçiliği

A modern inspect organization: Ombudsman (Public Inspection) The profession of ombudsman has first grown in Sweden and it is one of the check mechanism types of the public administration in order to eliminate the imperfect parts of the other types of check mechanism and has a function to increase the efficiency of these check mechanisms. Application procedure is simple, quick and free of charge. It is independent from executive organ. Even it has no sanction to impose, by informing public it has influence aspect on public administration. Today, it has been a preferable check mechanism all over the world. An ombudsman is a friendly arbitrator between the administration and the individual citizens, as an independent official charged with representing the interests of the public by investigating and addressing complaints reported by individual citizens and informed the public and the corresponding authorities about the results of the complaints.In this study, the historical development of the ombudsman institution, its characteristics, its organization structure and different country examples have been analyzed and also it has been assessed the contribution of the passed Public Inspection Institution Code number 5548 ve the new constitutional package.Keywords: Public, Check, Check mechanism of administration, Ombudsman, Public Inspection