İş yükümlülüğü ve çalışanın işyeri çıktıları ilişkisi: Proaktif kişilik, işte serpilme ve ses davranışının düzenleyici aracı etkisi

Abstract

Bu çalışmada iş yükümlülüğü-savunmacı söylem ve iş yükümlülüğü-psikolojik iyi olma arasındaki ilişkide proaktif kişiliğin düzenleyici etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca, savunmacı söylem ve psikolojik iyi olmanın çalışanın iş yükümlülüğü ve işyeri çıktıları (görev performansı ve örgütsel vatandaşlık davranışı) arasındaki ilişkide direkt etkisi ve aracılık etkisinin incelenmesi çalışmanın bir diğer önemli amacıdır. Bu amacı gerçekleştirmek için Trabzon ve Mersin illerinde faaliyet gösteren 19 işletmenin 351 çalışanından ve 23 amirinden/bir üst yöneticisinden birer aylık arayla uygulanan üç farklı anket yoluyla veriler toplanmıştır. Çok değişkenli analiz yöntemi kullanılmak suretiyle, işletme ve amir değerlendirme farklılıklarından kaynaklanan varyasyon hesaplamalara dâhil edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, proaktif kişiliğin iş yükümlülüğü ile savunmacı söylem ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişkide düzenleyici bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Buna ek olarak, savunmacı söylemin görev performansı ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif bir ilişkisi bulunurken, psikolojik iyi olmanın sadece örgütsel vatandaşlık davranışı ile pozitif bir ilişkisi bulunmuştur. Bir başka sonuca göre araştırmanın bulguları, psikolojik iyi olmanın, iş yükümlülüğü ve proaktif kişilik etkileşiminin görev performansı ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisine aracı etki ettiğini ortaya koyarken; savunmacı söylemin iş yükümlülüğü ve proaktif kişilik etkileşiminin görev performansı ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisine aracı etki etmediğini ortaya koymuştur. Bu sonuçlara göre mevcut araştırmanın en önemli katkısı, proaktif kişiliğin düzenleyici etkisinin psikojik iyi olma tarafından aracı edilerek işyeri çıktılarına etki etmesinin tespit edilmesidir.

In this study, it is aimed to examine the moderating effect of proactive personality on the relationship between job engagement-defensive voice and job engagement-psychological well-being. In addition, examining the direct effect and mediation effect of defensive voice and psychological well-being on the relationship between the employee's job engagement and workplace outcomes (task performance and organizational citizenship behavior) constitutes another important aim of the study. In order to achieve this aim, data were collected from 351 employees of 19 businesses operating in Trabzon, Mersin and its provinces, through three different surveys administered at one-month intervals from 23 supervisors. By using the multivariate analysis method, the variation arising from the differences in the evaluation of the enterprise and the supervisor has been included in the calculations. The results of the current research revealed that proactive personality has a moderating effect on the relationship between job engagement, defensive voice and psychological well-being. In addition, there was a positive relationship between defensive voice on task performance and organizational citizenship behavior, while psychological well-being was only positively associated with organizational citizenship behavior. According to another result, the research revealed that psychological well-being has a mediating effect on the relationship between job engagement and proactive personality interaction with task performance and organizational citizenship behavior; revealed that defensive voice does not have a mediating effect on the relationship between job engagement and proactive personality interaction with task performance and organizational citizenship behavior. According to these results, the most important contribution of the current research is to determine that the moderating effect of proactive personality is mediated by psychological well-being and its effect on workplace outcomes.