Türkiye'de leasing ve leasing şirketlerinin etkinliklerinin VZA ile ölçülmesi

Abstract

Leasing (finansal kiralama), özellikle finansman sıkıntısı nedeniyle, üretimi aksatacak ve talebi karşılayamayacak duruma düşen sektörlerde yer alan şirketler için yeniden üretken yapıya kavuşma ve piyasayı canlandırma açısından kullanılan oldukça etkili bir yöntemdir. Leasing ülkedeki ekonomik durumun en iyi göstergelerinden sayılmaktadır. Leasing ile tanışması yakın geçmişte olan Türkiye?de leasing sektörünün kullanımı yıllar geçtikçe artırmıştır. Bu artışa rağmen Türkiye?deki gerçekleştirilen leasing işlemlerinin mali sektör içerisindeki payı gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında çok gerilerde kalmaktadır. Son yıllarda Türkiye?deki gerçekleşen leasing işlemlerindeki artış trendi azalmaya başlamıştır. Özellikle 2008 yılında meydana gelen küresel krizin tüm sektörlerde olduğu gibi leasing sektörüne de etkisi büyük olmuştur. Aynı zamanda devletin leasing şirketlerinin sahip olduğu vergi avantajlarını kaldırması sektörün derin bir şekilde etkilemiştir. Çalışmada Türkiye?de leasing sektöründe faaliyet gösteren leasing şirketlerinin etkinliğinin Veri Zarflama Analizi yöntemiyle ölçülmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ilk olarak leasing hakkında genel bilgiler verilmiştir. Sonraki bölümlerde dünyadaki leasing uygulamalarından bahsedilmiş Türkiye?deki leasing sektörünün gelişimi, genel yapı ve işlem hacmi ve leasing şirketleri hakkında bilgiler verilmiştir. Uygulama öncesindeki bölümde, etkinlik ve verimlilik kavramlarıyla etkinlik ölçme yöntemlerinden olan Veri Zarflama Analizi hakkında bilgiler verilmiştir. Uygulama aşamasında ise verilerine ulaşılabilen 23 leasing şirketinin, 2011 yılındaki etkinliği Veri Zarflama Analizi yöntemi ile ölçülmüştür. Analiz için ölçeğe göre değişken getiri varsayımı altında çıktı yönelimli BCC modeli kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 23 şirketten 8?i etkin olarak belirlenmiş ve etkinlik ortalaması %79 olarak bulunmuştur. Etkin olan şirketlerin büyük kısmı büyük ölçekli firmalardan oluşmuştur.

To revive market and reconstruct, leasing (financial leasing) is a highly effective method for sectors in which companies are at the risk of reducing production rate or not responding to demands due to lack of finance. Leasing is considered to be the best indicators of the economic situation in the country. Turkey has acquainted with leasing recently, and over the years, the use of leasing has increased. Despite this increase, in the share of the financial sector in Turkey, the leasing transactions remains far behind compared to developed countries. The increasing trend of leasing transactions took place in Turkey has slowed in recent years. Especially in 2008 the global financial crisis had a great impact on the leasing as it is in other sectors. At the same time, removal of the tax advantages of leasing companies by the government deeply affected the sector. This study aims to measure the effectiveness of leasing companies operating in Turkey, by using the method of data envelopment analysis. The study firstly provides general information about leasing. In the next sections of the study, the practices of leasing in the world are mentioned and information on leasing companies, the development of the leasing sector in Turkey, general structure and trading volume has been provided. Prior to the application section, information about the concepts of efficiency and effectiveness in data envelopment analysis, which provides information about the methods of measuring effectiveness, has been provided. In the application section, the year 2011 activity of 23 leasing companies whose data is available has been measured by the method of data envelopment analysis. Under the assumption of variable returns to scale, the output-oriented BBC analysis model has been used for analysis. As a result of the analysis, 7 of 23 leasing companies have been found active with the %79 average rate of activity. The majority of companies that are active consist of large-scale companies.