Örgüt kültürünün mobbing davranışı üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde, kişisel düzeyde ortaklaşa davranışçılığın, örgütsel düzeyde ortaklaşa davranışçılığın ve güç mesafesinin mobbing davranışları üzerindeki etkisini incelemektir. Kültür insan davranışlarını şekillendiren en önemli etmenlerin başında gelmektedir. Mobbingin de bir davranış biçimi olduğu göz önüne alındığında örgüt kültürü mobbing davranışlarını etkileyecektir. Ortaklaşa davranışçı ve güç mesafesi yüksek örgütlerde adam kayırma, ahbaplık-akrabalık ilişkileri, statü ve unvanlar arası farklar, güçsüz bireyin güçlü olana bağımlılığı nedeniyle mobbing daha sık görülmektedir. Mobbing her örgütte olduğu gibi statü ve unvan farklılıklarının, adam kayırmanın, hiyerarşinin yaşandığı üniversitelerde de meydana gelebilmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, yüksek öğretim kurumunda, kişisel ve örgütsel düzeyde ortaklaşa davranışçılığın ve güç mesafesinin mobbing üzerindekini etkisini ortaya koymak bakımından önemlidir. Bu çalışma ile elde edilen sonuçların, mobbing mağdurları için bilinç sağlaması, ortaklaşa davranışçı ve güç mesafesi yüksek örgüt kültürünün mobbing davranışları üzerindeki etkisini ortaya koyması, bu konuda araştırma yapmak isteyen ya da yönetim kademesinde çözüm önerileri geliştirmek isteyen akademisyenlere ışık tutması bakımından katkı sağlayacağı düşünülmektedir.Araştırmanın örneklemini Karadeniz Teknik Üniversitesi öğretim elemanlarından rastgele seçilen 393 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada soru kağıdı yöntemi ile veri toplanmıştır. Örgüt kültürünün ve mobbing davranışlarının alt boyutları arasındaki ilişkilere ait analizlerde; kişisel düzeyde ortaklaşa davranışçılık ile kendini gösterme ve iletişimin engellenmesi, itibara saldırılar, kişinin yaşam kalitesi ve mesleki durumuna saldırılar şeklindeki mobbing davranışları arasında negatif ilişki gözlemlenmiştir. Örgütsel düzeyde ortaklaşa davranışçılık ve güç mesafesi ile kendini gösterme ve iletişimin engellenmesi, itibara saldırılar, kişinin yaşam kalitesi ve mesleki durumuna saldırılar şeklindeki mobbing davranışları arasında pozitif ilişki gözlemlenmiştir. Demografik faktörlerden medeni durum hariç; yaş, cinsiyet, unvan ve mesleğin öğretim elemanlarının mobbing davranışlarına maruz kalmalarında bir farklılığa neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to examine the effect of personal degree collective behaviourism, organizational degree collective behaviourism and power distance on mobbing behaviours, at Karadeniz Technical University. Culture is one of the most important factors which shape the human behaviour. Taking mobbing into consideration as a behaviour pattern, organization culture would affect mobbing behaviours. Mobbing is seen more frequent in organizations which have high power distance and which are collective behaviourists because of favouritism, friendship - kindred ship relations, differences between status and title, weak person?s dependence on the strong one. Mobbing, as happens in every organization, can happen at universities too, where there are status and title differences, favouritism and hierarchy. Therefore, this study is important to bring up the effect of personal and collective degree behaviourism and power distance on mobbing at the high education board. It is thought that the results acquired in this study will contribute to the academics at the top management wishing to make action research or to develop solutions? offers on the level of management stage on the purpose of providing conscious for mobbing victims, of displaying impact of behaviourism in common and of high body political culture in power distance on mobbing behaviour and developing policies to prevent behaviours.393 people chosen randomly from Karadeniz Technical University instructors compose the sample of the research. In the research data is collected through questionnaire method. In the analyses related to the relations between organization culture and lower dimensions of mobbing behaviours, a negative relation is observed between mobbing behaviours like showing oneself by personal degree collective behaviourism and hindering communication, attacks to the esteem, life quality of the person and attacks to the status. A positive relation is observed between mobbing behaviours like organizational degree collective behaviourism and showing oneself by distance power and hindering communication, attacks to the esteem life quality of the person and attacks to the status. It is precipitated that except the marital status from demographic factors; age, sex, title and job do not cause a difference in instructors? being exposed to the mobbing behaviours.