Yaşlanan nüfus ve sosyal politika: Dünya ve Türkiye uygulamaları

Abstract

Dünya, geçtiğimiz yüzyıldan bu yana büyük bir demografik dönüşüm geçirmekte, nüfus giderek yaşlanmaktadır. Bu sürece etki eden en önemli göstergeleri doğum ve ölüm oranlarında meydana gelen azalmalar ve göç oluşturmaktadır. Nüfusun yaşlanması sorunu, daha ziyade gelişmiş ülkelerde dikkati çekmekle beraber bugün gelişmekte olan ülkelerde de bir sorun haline gelmektedir. Bu nedenle çoğu ülke için yaşlı nüfusa yönelik politikalar oluşturma zorunluluğu doğmaktadır. Bu çalışma, son yıllarda ortaya çıkan yaşlı nüfus sorununu ortaya koymak ve artan yaşlı nüfusa yönelik uygulanan politikaları bu sorunu yaşayan ülkeler açısından inceleyip Türkiye için öneriler geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla çalışmada öncelikle yaşlılık olgusu kavramsal açıdan ele alınmış, dünya ve Türkiye'de yaşlı nüfusa ilişkin sayısal göstergelere yer verilmiştir. Daha sonra ise yaşlılık, sosyal politika açısından değerlendirilmiş ve yaşlılara yönelik sosyal politika uygulamaları incelenmiştir. Bu kapsamda uygulanan politikalar, kurumsal bakım ve gözetim hizmetleri sunmaya ve işgücü piyasasında yer edinmelerini sağlamaya yönelik olmak üzere yaşlı nüfusun yoğun olduğu Japonya, Almanya, Hollanda ve Finlandiya ile birlikte Türkiye açısından ele alınmıştır. Aynı zamanda çalışmada, çeşitli ülkelerde bu konuda yürütülmekte olan şirket örneklerine de yer verilmiştir. Sonuç olarak, Türkiye'nin bugün itibariyle yaşlanma sorunu yaşamamakla birlikte ilerleyen yıllarda bu sorunla karşılaşacağı bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmada, Türkiye'de yaşlılara yönelik yürütülen politikalar açısından önemin daha ziyade kurumsal bakım ve gözetim hizmetleri alanında verildiği yaşlıların işgücü piyasalarında yer edinmelerine yönelik düzenlemelere fazla önem verilmediği tespit edilmiştir. Bu bağlamda, seçilen ülke örneklerinden yola çıkılarak ilerde yaşanılacağı öngörülen bu soruna hazırlıklı olabilmesi amacıyla Türkiye için politika önerileri sunulmuştur.

Since the last century, the world has been going through a significant demographic transformation and the world population is gradually aging. The most important indicators that have an influence on this process are the decline in birth rates and mortality rates as well as immigration. The matter of aging population is striking in developed countries though it has also constituted a problem in developing countries of the present day. For this reason, it has become essential to create policies for the aging population in many countries. The present study aims to focus on the problem of aging population that has emerged over the last years and develop some recommendations for the case of Turkey after investigating the policies carried out regarding the increasing aging population in several countries. For this purpose, the phenomenon of old age has been handled in the first place and numerical indicators concerning the aging population across the world and specifically in Turkey have been highlighted. Afterwards, old age has been handled in terms of social policies and the social policy practices aimed for the elderly have been investigated. The policies carried out within this scope, aiming to provide the elderly with institutional care and surveillance services and a place in the workforce have been examined based on the cases of Japan, Germany, the Netherlands and Finland having a high share of the elderly in the population, as well as Turkey. Furthermore, organization examples carried out with regards to this matter in several countries have been given place. As a result, it has been concluded that Turkey will have a problem of aging population in the following years though it does not suffer from it at present. In the study, it has been determined that the required attention is paid on the policies for the elderly especially in the field of institutional care and surveillance services whereas the regulations for giving place to the elderly in the labour market are not attached particular importance, yet. In this regard, policy recommendations for Turkey have been developed in order to be prepared for this problem which is foreseen to be experienced in Turkey based on the country examples investigated.