Çalışan çocuklar ve sorunları (İstanbul örneği)

Abstract

İlk çağlardan beri dünya genelinde var olan ve sanayileşme ile birlikte artan çalışan çocuklar sorunu bugün de dünyanın her yerinde farklı boyutlarda varlığını devam ettirmektedir. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ve ekonomik yapıları çocukların çalışmasının temel nedenlerini oluşturmaktadır. Özellikle yoksulluk en temel nedendir. Bu yüzden de gelişmekte olan ülkelerde çalışan çocuklar daha yoğun bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde dünya genelinde çalışan çocuk sayısı 265 milyonun üstündedir. Toplumların geleceği olan çocukların çalışması; eğitim, sağlıklı bir çevrede büyüme, yeterli beslenme gibi en temel haklardan çoğu zaman mahrum kalmasına, fiziksel ve zihinsel gelişimlerinin olumsuz yönde etkilenmesine ve toplumsal açıdan onarılması çok güç olumsuzluklara neden olmaktadır. 19. yüzyılın başlarından beri kısa vadede çocukların çalışma şartlarının iyileştirilmesi, uzun vadede ise çocukların çalışmasının tamamen yok edilmesi için mücadele edilmektedir. Başta ILO olmak üzere birçok kurum ve kuruluş çocukların çalışma yaşamından uzaklaştırılması için çalışmaktadır. Bu çalışma, İstanbul'da yaşayan ve tamamı 14 yaş ve altında olan çocuklar ile yapılan bir alan araştırmasıdır. Araştırmada çocukların çalışma nedenlerini ve çalışma şartlarını tespit etmek, çalışmanın çocuklar üzerindeki etkilerini ortaya koymak ve çözüm önerileri getirmek amacıyla 175 çocuk ile mülakat yapılmıştır. Araştırmaya katılan çocuklar tesadüfi örneklem yönetimiyle seçilmiştir. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ile Haziran-Temmuz 2015 tarihleri arasında toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programında; yüzdelik, ortalama, ki-kare ve standart sapma testleri ile değerlendirilerek çocukları çalışmaya iten sosyo-demografik ve diğer nedenler tespit edilmeye çalışılarak, yoksulluk ve istihdam ilişkisi saptanmaya çalışılmıştır.

Child labor which existed in the first ages and increased with industrialization has been maintained with several dimensions on the world. The main reasons of the child labor are development and economical levels of the countries. Especially, poverty is the most important factor of the child labor. Therefore, child labor has been mostly occurred in developing countries. Today, the number of the children who are working on the world is over 265 million. Children are the future of the societies. However, child labor causes them to be exposed to inadequacy of education, some health problems and affect their cognitive and physical development negatively. This also causes inevitable problems for the society. Many organizations and institutions, especially ILO, have struggled to remove and prevent the negative results of child labor since the beginning of the 19th century. The aim of this study: to determine the present situation of the child labor and to reveal the effects of child labor on the society and the children. This field study has been made with children who are under 14 age and live in İstanbul. There has been made interviews with 175 children, that aimed to determine their working reason, to discover the effect over the children and to recommend solutions. The participants have been selected by random sample. Data has been collected by questionnaire between June – July 2015. Data has been evaluated on SPSS 22.0 with methods of percentage, mean, chi-square test and standard deviation test to determine the reason of child labor relation with socio demographic reason and other reasons, and try to detect poverty and employment correlation.