Sendikaların ücretler ve verimlilik üzerine etkisi: 1991-2005 Türkiye örneği

Abstract

Çalısma hayatının en önemli kurumsal aktörlerinden olan sendikaların temel amacı üyelerinin ekonomik kazanımlarını ve çalısma sartlarını iyilestirmektir. Sendikalar bu amaçlarını gerçeklestirmek için basta toplu pazarlık ve grev olmak üzere bir çok faaliyette bulunurlar. Bu çalısmada, ülkemizde sendikaların üyelerinin ekonomik kazanımlarını iyilestirmek konusunda ne derece etkili olduklarını tespit etmek amacıyla, sendikalasma ücret ve verimlilik iliskisi incelenmistir. Bu amaçla öncelikle sendikaların ücretler ve verimlilik üzerindeki etkileri teorik çerçevede incelenmistir. lk olarak, sendikaları bir firma gibi gören ve ücretler ile istihdam arasında bir degis tokusun var oldugunu iddia eden "Dunlop Modeli" ve ardından sendikaları politik kurumlar olarak kabul eden ve ücret istihdam arasında bir degis-tokusun varlıgını reddeden Ross modeli ele alınmıstır. Verimlilikle ilgili teoriler ise "Geleneksel Monopolist Yaklasım" ve "Kolektif Ses/Kurumsal Tepki Yaklasımı" çerçevesinde ele alınmıstır. Çalısmada, 1991-2005 dönemi için 7 sektöre ait 15 iskolunun altı aylık verileri kullanılarak, sendikalasmadan nominal ve reel ücretlere ve sendikalasmadan verimlilige, bir nedenselligin varlıgı panel nedensellik analizi ile arastırılmıstır. Nedensellik analizi sonucunda, sendikalasma ile çalısan basına nominal ücretler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir nedensellik iliskisi tespit edilirken, aynı iliski çalısan basına reel ücretler için tespit edilememistir. Sendikalasma ve verimlilik arasında da anlamlı bir nedensellik iliskisi tespit edilememistir.

The main purpose of labour unions, which are one of the most important institutions of labour markets, is to improve economic gains and work conditions of their members. Unions show activity which is collective bargaining, strike or the others, to reach this aims. In this study, the relationship between wage, productivity and unionization was examined to determine in what degree unions in our country have improved economic gains and work conditions. Primarily we have investigated the relationships which are between unionization and wage and productivity in the theoretical frame. Firstly we have treated Dunlop Models which is unions turned into a firm and accepted wage-employment tradeoff and then Ross Models which is unions turn into a political institute and isn?t accepted wage-employment trade-off. The theories of productivity we have treated in the frame ?Traditionally Monopoly View? and ?Collective Voice/Intuitional Response View? In this study, the existence of the causation from unionization to nominal and reel wages and from unionization to productivity was investigated by using panel causation analysis fifteen branch of industry under the seven sectors for the 1991-2005 semi annual periods. In the results of causation, the causal relationship between unionization and nominal wage per capita is statistically found and the same result is not valid for reel wages. Similarly the causal relationship between unionization and productivity isn?t statistically found.