Trabzon'da 10 Temmuz 1919 Cephanelik Patlaması

Abstract

Trabzon’da 10 Temmuz 1919’da büyük bir cephanelik patladı. Patlamanın şoku 100 mil ötedeki Batum’dan dahi hissedildi. Cephanelikte Rus ordusunun terk ettiği çok miktarda silah ve mühimmat vardı. Patlamanın tarihi, Erzurum Kongresi’nin bu tarihte toplanmasının planlanması açısından da önemliydi. Öte yandan şehirde bulunan İngiliz kontrol subayları bu cephaneyi Gönüllü Rus Ordusuna (Beyaz Ordu) verme hazırlığındaydı. Patlama çok büyük tahribata sebep oldu. Çok sayıda ölü ve yaralının yanı sıra şehirde neredeyse her pencere kırıldı, çatılar çöktü ve şehrin diğer yerlerinde de çok ciddi maddi hasarlar meydana geldi. Buna karşın başlangıçta resmi makamlar patlamanın nedenini, şiddetini ve gerçek tahribatını gizlediler. Türk Askeri Tahkik Heyeti, cephanelik patlamasının kaza olduğunu iddia etmiştir. İtilaf Devletleri yetkililerine göre: 10 Temmuz’da Trabzon’da meydana gelen cephanelik patlaması kuşkusuz Türklerin hesaplı bir eylemidir. Bu çalışmada, patlamanın sebepleri, şiddeti, etkileri, Türk ve Amerikan arşiv vesikaları, devrin gazeteleri gibi ana kaynaklara göre ortaya konmaya çalışılacaktır.