Seçmen davranışlarında lider kavramının rolü: Trabzon ili örneğinde uygulamalı bir çalışma

Abstract

Siyaset, iktidarı elde etmeye talip tarafların birbirleriyle rekabetidir. Söz konusu rekabetin gerçekleştiği temel mecra olan seçimler, demokrasinin en önemli öğelerinden birini oluşturmaktadır. Seçmenlerin tercihleri ise, ülkeyi idare edecek kadroları belirleyen en mühim konuların başında gelmektedir. Seçmenlerin tercihlerinde rol oynayan birçok faktörden bahsetmek mümkündür. Bu faktörlerin başında lider unsuru gelmektedir. Lider, hemen her toplumda var olan ve farklı özelliklere sahip yönlendirici kişileri ifade eder. Liderlik, toplumsal hayatın bilinen ilk dönemlerinden itibaren var olan bir olgudur. Liderlik olgusunun siyasetteki yansıması olan siyasi liderin özellikleri, bütün toplumlarda seçmenlerin tercihlerine etki etmektedir. Bu bakımdan, bir toplumun kaderini belirleyen kararların alınmasında başat unsurlardan biri olan lider faktörü, toplumsal grupların hayatında önemli role sahip konuların başında gelmektedir. Özellikle kurumsallaşmasını tamamlayamamış devlet yapılarına sahip ve geleneksel değerlerin egemen olduğu toplumlarda liderler, toplumsal hayatın şekillenmesinde daha belirleyici bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırma üç ana bölümden meydana gelmektedir. İlk bölümde, araştırmanın yöntemi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, siyasete ilişkin temel kavramlar ile beraber liderlik ve siyasi liderliğe ilişkin teorik bilgiler yer almaktadır. Son bölümde ise, saha araştırmasıyla elde edilen verilerin analiz edilmesi ve yorumlanması bulunmaktadır. Araştırmanın hipotezi, Türkiye'de seçmen tercih ve davranışlarında liderin özellikleri ve rolünün belirleyici unsurlardan biri olduğudur. Bu araştırmanın yürütülmesinde sosyal bilimlerin yorumlayıcı yaklaşımından yararlanılmıştır. Bu çalışmada veri toplama tekniği olarak yarı yapılandırılmış anket ile derinlemesine mülakat tekniği kullanılmıştır. Araştırmada Trabzon ilinde yaşayan 461 kişiye anket uygulanmış ve 34 kişiyle de mülakat gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler neticesinde, araştırmanın hipotezi doğrulanmış ve lider özelliklerinin seçmenlerin tercih ve davranışlarında belirleyici bir role sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca, bir liderin demokratik ve karizmatik özelliklere sahip olması, seçmenlerin arzu ettiği hususların başında geldiği tespit edilmiştir.

Politics is the competition of parties who aspire to gain power. Elections, which are the main channels in which this competition takes place, constitute one of the most important elements of democracy. Voters' choices are among the most important issues that determine the cadres that will manage the country. It is possible to mention many factors that play a role in voters' preferences. Leading factor comes first among these factors. The leader refers to the guiding people that exist in almost every society and have different characteristics. Leadership is a phenomenon that has existed since the first known periods of social life. The characteristics of the political leader, which is the reflection of the leadership phenomenon in politics, affect the preferences of the voters in all societies. In this regard, the leading factor, which is one of the primary factors in making decisions that determine the fate of a society, is one of the issues that have an important role in the life of social groups. Especially in societies that have state structures that have not completed their institutionalization and where traditional values are dominant, leaders emerge as a more determining factor in shaping social life. This research consists of three main sections. In the first part, the method of the research is emphasized. In the second part, there are basic concepts related to politics, as well as theoretical information about leadership and political leadership. In the last part, the analysis and interpretation of the data obtained through field research is available. The hypothesis of the study is that in Turkey voter preferences and the characteristics of leader behavior and the role of one of the determining factors. In conducting this research, the interpretive approach of social sciences was used. In this study, semi-structured questionnaire and in-depth interview technique were used as data collection technique. In the research, a survey was applied to 461 people living in Trabzon and 34 people were interviewed. As a result of the analyzes, the hypothesis of the research has been confirmed and it has been observed that the leading features have a determining role in the preferences and behaviors of the voters. In addition, it has been determined that a leader has democratic and charismatic features and is one of the primary issues that voters desire.