Türkiye'den ihraç edilen colchicum tohumlarının içeriğindeki kolşisinin ekstraksiyonu ve saflaştırılması

Abstract

Anadolu' da Colchicum cinsinin 27 türü (28 takson) sonbaharda, 8 tür ise erken ilkbaharda çiçek açmaktadır. Cins toplam 35 türden (36 takson) oluşur ve bunların 15 tanesi Türkiye için endemiktir. Bu bitkilerin tohumları toplanıp yurt dışına düşük fiyatlarda ihraç edilmektedir ve içeriğindeki kolşisin izole edilip çok yüksek fiyatlara ülkemize geri satılmaktadır. İhraç edilen tohumların %80' i Colchicum speciosum tohumlarıdır. Bu tohumların içersinde kolşisin, 3-demetil kolşisin ve kolşikosid bulunmaktadır. Kolşisin ağrı kesici, ateş düşürücü özelliğe sahiptir. Ayrıca gut hastalığının ve ailevi Akdeniz ateşi hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır. Çalışmanın amacı ülkemizde toplanan Colchicum tohumlarının içeriğindeki kolşisinin izole edilebileceği kolay bir ekstraksiyon ve kolon izolasyon yöntemi geliştirmektir. Bu amaçla belirli hacimlerde ve belirli sürelerde 95:5 metanol-su ekstraksiyonu yapıldı. Ek olarak süperkritik akışkan ekstraksiyonu (SFE) yöntemi kullaıldı. Daha sonra silika jel, poliamid ve selüloz kolon dolgu maddelerinin kullanıldığı kolon kromatografisi çalışmaları yapıldı. Ekstraktların saflığı hem İTK ile hem de HPLC ile kontrol edildi. Sonuç olarak 200 mL metanol-su çözücü sistemi ile 5 saatlik çalkalama sonucu en iyi ekstraksiyon verimi elde edildi. Tohumlarda %0,2-0,25 kolşisin olduğu belirlendi. SFE ile 35 Co sıcaklıkta, 247 bar basınçta, 1,5 mL/dk akış hızında ve çeşitli oranlardaki modifiyerli çalışmalar sonucunda %0,2 civarında kolşisin içeren ham karışım elde edildi. Kolon kromatografisinde en uygun sabit faz silika olarak belirlendi ve etil asetat-metanol-su hareketli fazının çeşitli oranları kullanılarak saflaştırma işlemi gerçekleştirildi. In Anatolia, 27 species (28 taxons) of Colchicum flowering in autumn and 8 species are in early spring. Genus comprises of totally 35 species and 15 of them are endemic to Turkey. These seeds are collected and exported at low prices, and after isolation of the colchicine it has been sold back to our country at high prices. Aproximately, %80 of exported seeds is Colchicum speciosum. Colchicine, 3-demethyl colchcicine and colchicoside are present in the seeds. Colchicine has analgesic and anti-imflammatory effects. It is also used for remediation of acute gout attack and familial Mediterranean fever. Aim of this study is to develop an easy method for extraction and column isolation of Colchicum seeds for colchicines which is collected in our region. For this purpose, 95:5 methanol-water extraction was carried out at certain volumes and extraction periods. Additionally, supercritical fluid extraction (SFE) was used. After then column chromatography was applied using silica gel, poliamide and cellulose as stationary phase. The purity of extracts were controlled with TLC and HPLC. At the end of experiments, the best extraction efficiency were obtained employing 200 mL of methanol-water solvent system and 5 hours shaking. It is determined that the seeds include %0,2-0,25 colchicine. After SFE process, the crude extract, which has %0,2 colchicine, obtained from the 35 oC, 247 bar, 1,5 mL/dk CO2 flow rate conditions. Silica gel was the best stationary phase for column chromatography and different rate of ethyl acetate-methanol-water mobile phase was used for isolation.