Kırsal yerleşme eylem planı yaratım süreci:Trabzon/salacık köyü deneyimi

Abstract

Eylem planı yaratım süreci; yerel kaynak ve potansiyelleri kullanarak toplumun problemini kendisinin belirleyip önceliklendirildiği, çözüm için yerel halkın aktif olarak sorumluluk aldığı, etkin ve katılımcı bir süreçtir. Kırsal alanda yaşayan halkın potansiyel ve sorunlarını analiz ettiği, bilginin paylaşıldığı, ortak fikrin üretildiği, belirlenen problemin çözümüne yönelik eylemin planlandığı ve gerçekleştirildiği bir süreci amaçlar. Bu tezde; sürecin inşasında kırsal ve kentsel alanlar için eylem planları ve katılımcı süreçler incelenmiş; kırsal yerleşmeler için dokuz adımlı yeni bir kırsal yerleşme eylem planı süreci önerilmiştir. Kırsal alanın eylem planı yaratım sürecinde; çalışma alanı olarak Akçaabat ilçesi Salacık köyü seçilmiş; katılımcılık düzeyini arttırmaya yönelik yaklaşım ve tekniklerin uygulandığı bir atölye süreci oluşturulmuştur. Tasarlanan ve uygulanan eylem planı sürecinde belirlenen sorunlar köyde yaşayanlarca tespit edilmiş, gönüllü grubun katıldığı atölye süreçlerinde probleme odaklanılarak tanımlanan eylem ve adımları hayata geçirilmiştir. Toplumsal yapıyla doğrudan ilişkili olan eylem planı süreci; insan faktörüne dayalı her çalışmanın olduğu gibi hassas ve kırılgandır. Katılımcı süreçlerin dezavantajı olabilecek ve yaşanabilecek birçok olumsuzluğa veya çatışmaya karşın Salacık köyü özelinde başarılı ve toplum için eğitici bir süreç yaşanmıştır. Bilgilendirmeden başlayan birlikte hareket etmeye ve nihayet eylemi desteklemeye ulaşan bir katılım düzeyinin sağlandığı bu çalışmanın sonucunda; bireyin toplum içindeki rolünde, sosyal ilişkilerinde ve karar verme süreçlerinde olumlu yönde değişimler izlenmiştir. Başarılan her bir eylem adımı bir sonrası için cesaretlendirici olurken, gelecekte daha kapsamlı ve zor eylemler için sarmal etkinin oluşturması beklenmektedir.