Kentsel dokuda bitkilendirme tasarımında yapılan yanlışlıkların belirlenmesi "Trabzon örneği"

Abstract

2. Dünya savaşından sonra, işlevselliğin yanında estetiğin de yer aldığı bitkilendirme tasarımı anlayışında, koruma duyarlılığın artması, peyzaj mimarlarının kendilerine özgü tasarımlar yapmasına olanak sağlamıştır. Bitkiler; kent ekolojisi, insan sağlığı ve yaşam kalitesi için önemli yer tutan açık ve yeşil alanların en önemli elemanlarıdır. İnsanlar bu açık ve yeşil alanlara, kentin oluşturduğu psikolojik baskıdan kurtulmak amacıyla yönelirler. Bitkilerin maksimum ölçüsünün, büyüme durumlarının, yaşam koşullarının ve bir araya gelişlerindeki kombinasyonlarının belirlenmesi bitkilendirme tasarımı olarak tanımlanır. Bitkisel tasarımlar, belirli tasarım öğeleri ve ilkeleri ışığında gerçekleştirilmektedir. Bu araştırmada; bitkilendirme tasarımı ilke ve öğeleri doğrultusunda, kentsel dokuda yapılan bitkilendirme tasarımı çalışmalarını örneklendirerek, bitkilendirme tasarımı anlayışını ortaya koymak ve bu tasarım anlayışı içinde fonksiyonel ve estetik açıdan yapılan yanlışlıkları belirleyip çözüm önerileri üretmek amaçlanmıştır. Araştırma alanı; Trabzon kenti ve bazı ilçelerinin (Of, Sürmene, Akçaabat, Çarşıbaşı, Vakfıkebir, Beşikdüzü) parklarında, refüjlerinde, yeşil alanlarında yapılan bitkilendirme çalışmalarını içerir. Alanın tanıtımı amacıyla, coğrafi konumu, jeomorfolojik özellikleri, iklim durumu, toprak özellikleri ve doğal bitki örtüsü incelenmiştir. Alanlarda yapılan yanlışlıklar belirlenerek 3 gruba ayrılmış, fotoğrafları çekilmiş ve 3. grupta fotoğraflar kullanılarak yapılan anket çalışmaları sonucunda veriler elde edilmiştir. Anketlere peyzaj mimarlarından oluşan 40 örnek birey katılmıştır. Yapılan sorgulamalarda sorunlar belirlenmiş ve bu sorunlara öneriler getirilmiştir. Sonuç olarak yapılan tasarımlarda, tasarım öğelerinden özellikle ölçüye dikkat edilmediği ve tasarımlarda öğelerin bir araya getirilişlerinde ilkelerin göz önünde bulundurulmadığı ortaya çıkmıştır.