Doğal sarıçam (Pinus sylvestris L.) gençliklerinde seyreltme derecesinin gelişim üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışma, doğal sarıçam gençliklerinde seyreltme işleminin gelişim üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla Sarıkamış, Şenkaya ve Oltu'da belirlenen alanlarda 2013 yılı sonbaharında deneme alanları tesis edilerek ölçülmüş, 2017 yılı sonbaharında son ölçümler yapılmıştır. Denemeler tesedüfi bloklar deneme desenine göre üç tekerrürlü kurulmuş olup, her blokta 7 işlem uygulanmıştır. İşlemlerdeki alanlar: 1 nolu işlem; 15 m² (0,5 m²'de 1 fidan), 2 nolu işlem; 30 m² (1 m²'de 1 fidan), 3 nolu işlem; 45 m² ( 1,5 m²'de 1 fidan), 4 nolu işlem; 60 m² ( 2 m²'de 1 fidan); 5 nolu işlem; 75 m² ( 2,5 m²'de 1 fidan), 6 nolu işlem; 90 m² ( 3 m²'de 1 fidan) ve 7 nolu işlem; 60 m² (kontrol) şeklindedir. İşlemlerde, alanda belirlenen 30 fidan işaretlenerek diğer fidanlar alandan çıkarılmış, kontrol parselinde iyi gelişim gösteren 30 fidan işaretlenerek diğer fidanlara dokunulmadan, belirlenen fidanlarda fidan kök boğaz çapı, fidan boyu ve son yıllık sürgün ölçümleri yapılmıştır. Yapılan analiz ve değerlendirmeler sonucu Oltu deneme alanında fidan KBÇ, FB ve SYS gelişimi bakımından V nolu işlem en iyi sonucu verirken, Sarıkamış deneme alanında V ve VI nolu işlemlerde iyi gelişim görülmüştür. Şenkaya deneme alanında ise KBÇ gelişiminde IV ve V nolu işlemler, FB ve SYS gelişiminde ise V, IV, II ve I nolu işlemler iyi gelişim göstermişlerdir. Sonuç olarak, doğal sarıçam gençliklerinde seyreltme işleminin iyi bonitetlerde 7-8 yaşlarında yapılması ve hektarda 4000-5000 adet fidan bırakılması, fidan gelişimi açısından en iyi sonucu vermektedir. Kötü bonitetlerde ise seyreltme çalışmalarının 10 yaşından sonra yapılması ve hektarda 5.500-6.000 adet fidan bırakılması seyreltme işleminin amacının gerçekleşmesi için uygundur.