Maçka yöresi ana ulaşımı yolları çevresindeki orman kaynaklarına yönelik rekreasyonel kullanımların ve rekreasyon potansiyeline sahip orman alanlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Sanayileşme ve hızlı kentleşme sonucunda insanlar artık doğaya yönelme, stres atma ve yorgunluk giderme gibi amaçlarla özellikle orman alanlarım yada ormana yakın alanları kullanmaktadırlar. Nitekim Ülkemiz ormancılığında da özellikle son yıllarda orman kaynaklarına yönelik rekreasyonel talepler giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Araştırma bölgesi olarak seçilen Trabzon îli Maçka İlçesi sınırları içinde yer alan iki karayolu güzergahı yoğun rekreasyonel kullanımların gerçekleştiği alanlardır. Değirmendere Havzası'nın Maçka-Zigana ve Maçka-Altındere Vadisi bölümünü kapsayan Araştırma bölgesi ormanlarla iç içe olup, bu iki havzadaki karayolu güzergahları boyunca yoğun rekreasyonel kullanımlar gerçekleşmektedir. Araştırma bölgesinde rekreasyonel ihtiyaçlara cevap verebilecek planlı ve altyapısal olanaklarla donatılmış alanlar bulunmamaktadır. Bölgede orman kaynaklarının sürdürülebilir kullanımım sağlayacak ve rekreasyonel kullanımlara cevap verebilecek rekreasyonel potansiyele sahip alanların belirlenmesine ihtiyaç vardır. Bu sorundan yola çıkılarak doktora tez çalışması birbirine bağlı çeşitli aşamalardan oluşmaktadır. İlk aşama olarak, bölgedeki rekreasyonel kullanıcı kitlesinin çok yönlü analizi için anket uygulamaları gerçekleştirilmiş ve coğrafi bilgi sistemi- CBS'den yararlanılarak bölgenin coğrafik veri tabam oluşturulmuştur. Daha sonra, rekreasyonel alan tercihlerinde öncelikli bileşenlerin belirlenmesi amacıyla ilgi gruplarına anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Ana bileşenler analizi "principal component analysis" ile; on iki adet bileşenden toplam varyansın % 69.37 l'ini açıklayan beş adet öncelikli bileşen belirlenmiştir. Bu bileşenler; manzara güzelliği, ulaşılabilirlik, peyzaj yüzeyi, ağaç cinsi ve meşcere durumu' dur. Belirlenen beş öncelikli bileşen yardımıyla, rekreasyonel potansiyele sahip bir alanın "rekreasyon alam uygunluk değeri- RAUD" nin bulunmasına çalışılmıştır. İkinci aşamada, CBS'den yaralanılarak elde edilen coğrafik verilerin sayısal ortamda analizi yapılarak, Araştırma bölgesinde rekreasyon potansiyeline sahip dört adet zon belirlenmiştir. Daha sonra bu zonların, rekreasyon alam uygunluk değeri hesaplanmıştır. RAUD' e göre bölgede belirlenen dört adet zon "yüksek rekreasyonel değer" taşımaktadır.