Ülkemiz ormancılığında konumsal veri tabanının tasarımı, kurulması ve uygulamaları: Artvin Merkez İşletme Şefliği örneği

Abstract

20.7 milyon hektar orman alanı ile ülkemizin dörtte birini yönetme çabası içerisinde olan Orman Genel Müdürlüğü (OGM), 1965 yılında Türkiye'nin en güçlü Bilgi İşlem Merkezini kurmuş olmasına rağmen, günümüzde ihtiyacını karşılayacak düzeyde sistemli bir konumsal veri tabanını kuramamıştır. Bu nedenle, kararların alınmasında kullanılan konumsal verilerin tekrarlı toplanması sonucu harcanan emek, zaman ve para artmakta, birimler arası iletişim eksikliği ortaya çıkmakta ve bilişim çağını yakalama noktasında ormancılığımız yavaş kalmaktadır. Bu sorunların üstesinden gelmek için, OGM'nün, orman ekosistemiyle ilgili konumsal verilerin (grafik ve öznitelik) elde edilmesiyle oluşan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli geniş kapsamlı konumsal orman veri tabanını kurması ve bu işlemleri destekleyecek işletme şeflikleri itibariyle bilgisayar ağını oluşturması en büyük atılım olacaktır. Ormancılıkta, karar verici ve uygulayıcı durumundakilere doğru, zamanında ve güncel veri/bilgi akışını sağlayacak CBS destekli konumsal veri tabanı tasarımını yapmak ve klasik orman amenajman planlarının uygulanması ve izlenmesi için örnek arayüz programı geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışma, üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada; OGM ve biyerarşik şekilde bağlı üç taşra teşkilatı (bölge müdürlüğü, işletme müdürlüğü, işletme şefliği) için kurum içi ve dışı verileri de dikkate alan konumsal prototip veri tabanı tasarımı yapılmıştır. İkinci aşamada; kurulan veri tabanına dayalı klasik orman amenajman planlarının uygulanması ve izlenmesi amacıyla bir arayüz programı geliştirilmiştir. Son aşamada; arayüz programı, Artvin Merkez Planlama Birimi verileri kullanılarak test edilmiştir. Sonuçta; konumsal prototip veri tabam kurulmasıyla, ormancılık faaliyetlerinin yapıtaşı olan konumsal veriler bir sistem dahilinde saklanabilmekte ve gerekli konumsal analiz ve sorgularla karar verici ve kullanıcıların hizmetine daha hızlı, güvenilir ve zamanında sunulabilmektedir. Aynı zamanda bu sistem, gelecekte kurulacak olan Çevre ve Orman Bakanlığı veri tabanına entegre edilebilecektir. Geliştirilen programla, özellikle işletme şeflerinin amenajman planlarım uygulama ve izlemesi kolaylaştırılacak ve CBS teknolojisiyle tanışmaları sağlanmış olacaktır.