Üretim, milli park ve yangına hassas alanlarda orman yol ağının coğrafi bilgi sistemi ile planlanması

Abstract

Üretim, milli park ve yangına hassas alanlarda orman yol ağının coğrafî bilgi sistemleri ile planlanması isimli bu doktora çalışması ile değişik amaçlarla işletilen ormanların üstlendikleri işlevleri sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirebilmesi için gerekli olan orman yol ağı planlarının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla yeni bir orman yol ağı planlama yöntemi yaklaşımı geliştirilmiştir. Planlama çalışmalarında coğrafi bilgi sistemleri (CBS) grafik ve öznitelik veri tabam kullanılmıştır. Odun hammaddesi üretim işlevini gerçekleştirmesi için mevcut olan orman yollarına toplam uzunluğu 59+067 km olan 16 adet yeni yol eklenerek Çatak Orman İşletme Şefliği yeni yol ağı planı hazırlanmıştır. Orman yol yoğunluğu değeri 22.79 m/ha olarak gerçekleşmiştir. Planlama sonucunda işletmeye açma oram % 77.82'ye çıkarılırken mevcut servetin işletmeye açılma oram ise % 94.30'a ulaşmıştır. Yolların % 90.24'ü yol yapım çalışmaları sonucunda oluşacak olumsuz çevre etkilerinin minimum olduğu alanlarda planlanmıştır. Altındere Vadisi Milli Parkı alanında yapılan çalışmalar sonucunda milli parklar ve korunan alanlarda orman yolu görevlerini yerine getirecek kapasitede ve çevre zararlarım en az düzeye indirecek orman yolu standardı olarak 3 m platform genişliği, 1 m hendek genişliği, yeterli görüş açısı ve mesafelerde karşılaşma (geçiş) yerleri ile sıfır hattı çizgisi üzerinde inşa edilecek bir milli park yol tipi belirlenmiştir. Korudağ Orman İşletme Şefliği için planlanan yangın emniyet yol ve şeritleri toplam uzunluğu 251+840 km olarak gerçekleşmiştir. Alanındaki toplam ulaşım tesisleri ağı uzunluğu ise 482+717 km olarak hesaplanmıştır. Yangın riski yüksek üretim alanlarında planlanacak olan yangın yollarının genişliği 4 m ve yangın emniyet şeritleri genişlikleri ise 30 m olarak belirlenmiştir. İşlevsel orman yol ağı planlama çalışmalarında coğrafi bilgi sistemleri ve küresel konum belirleme sitemi kullanılması planlama aşamasındaki işgücü, zaman ve maliyet açısından önemli derecede tasarruflar sağlamıştır.