Teknokentler, Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezleri: Karşılaştırmalı bir analiz

Abstract

Üniversite sanayi işbirliği küreselleşen dünyada ülkelerin bilim, teknoloji ve inovasyona yönelik yatırımlarında önemli bir yer edinmektedir. Bu bağlamda gelişen rekabet ortamında ülkelerin başarı elde edebilmesi, üniversitelerin bilgi çıktıları ile sanayinin mevcut imkânlarını bir araya getiren teknokentler ile mümkün olmaktadır. Diğer taraftan inovatif ürün, hizmet ve süreç üretmek için Ar-Ge faaliyetlerine yönelik yatırımların artırılması gerekmektedir. Bu çerçevede firmaların ayrı birimlerde oluşturduğu Ar-Ge ve tasarım merkezlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'de birçok alanda örtüşen teknokentler, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinin karşılaştırılarak birlikte varolmalarının gerekli olup olmadığını belirlemektir. Bu doğrultuda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın yayımladığı 2021 yılı teknokent, Ar-Ge ve tasarım merkezleri istatistikleri ve bu yapılara yönelik yasal çerçeve kullanılarak karşılaştırmalı bir analiz yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Türkiye'de teknokentler ile Ar-Ge ve tasarım merkezleri benzer amaçlarla kurulmuş olmasına karşın, aralarında birçok farklılık tespit edilmiştir. Birlikte değerlendirildiklerinde ilgili yapıların istihdama, ihracata ve milli hasılaya katkılarının sınırlı kaldığı saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Teknokentler, Ar-Ge Merkezleri, Tasarım Merkezleri, Üniversite Sanayi İşbirliği

In the globalizing world, university-industry cooperation has an important place in countries' investments in science, technology, and innovation. In this context, the success of the countries in the developing competitive environment relies on the technocities bringing the knowledge outputs of the universities and the current opportunities of the industry together. On the other hand, the nations must increase investments in R&D activities to produce innovative products, services, and processes. In a similar vein, R&D and design centers founded as separate units by companies are required for these investments. This study compares technocities, R&D, and design centers in Turkey, which functions and aims overlap, to discern whether should do they co-exist together or not. In order to achieve this task, this study conducts a comparative analysis through 2021's statistics of technocity, R&D, and design centers published by the Ministry of Industry and Technology and the legal framework for them. This study's findings suggest that even though their establishment purposes are similar, there are many differences between technocities, R&D, and design centers. Ultimately, this study argues that their contributions to employment, exports and GDP is limited. Keywords: Technocities, R&D Centers, Design Centers, University Industry Cooperation