Orman ekosistemlerindeki karbon birikiminin zamansal ve konumsal değişiminin analizi: Hisar planlama birimi örneği

Abstract

Orman ekosistemlerindeki karbon dinamiklerinin zamansal ve konumsal değişimlerinin irdelenmesi, ormanların karbon döngüsündeki rolünün anlaşılması ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmada etkili politikaların geliştirmesinde oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Hisar planlama biriminin 1973 ile 2015 yılları arasındaki karbon stoklarındaki zamansal ve konumsal değişimler, toprak üstü biyokütle, toprak altı biyokütle, ölü odun, ölü örtü ve toprak organik maddesi dikkate alacak şekilde irdelenmiştir. Ayrıca arazi örtüsü, meşcere kapalılığı, meşcere gelişim çağı ve yaş sınıfı gibi meşcere dinamiklerinde meydana gelen değişimin karbon dinamikleri üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Her bir plan dönemindeki karbon dinamikleri ile periyodik olarak karbon birikiminde meydana gelen değişimler ArcGIS 10TM ile konumsal olarak haritalandırılmıştır. Sonuç olarak, toplam karbon birikimi 1973-2015 yılları arasında %25.55 oranında artmıştır. 1973-1998, 1998-2015 ve 1973-2015 periyotları için yıllık ortalama karbon birikim oranı sırasıyla 0.22 Mg ha-1, 0.11 Mg ha-1 ve 0.085 Mg ha-1'dır. Her üç plan döneminde de karbon havuzuna en büyük katkı toprak organik maddesi tarafından sağlanırken, en düşük katkı ölü odun biyokütlesinden sağlanmıştır. Arazi örtüsü itibariyle genellikle saf alanların, "d" gelişim çağlarının, "3" kapalı alanların ve "yaşlı" meşcerelerin karbon yoğunluğuna daha fazla katkı sağladığı görülmüştür. Boşluklu kapalı, baltalık ve ormansız alanların normal kapalı orman alanlarına dönüşmesi karbon birikimine olumlu katkılar sağlamıştır. Meşcere dinamiklerindeki değişimler karbon dinamiklerinin konumsal dağılımını da etkilemektedir. Karbon dinamiklerinin haritalandırılması, iklim değişimine karşı ekolojik sürdürülebilirliğin sağlanması ve sürdürülebilir planların hazırlanabilmesi için planlamacılara oldukça önemli fırsatlar sunmaktadır.