Türkiye'de çam keseböceği, Thaumetopoea pityocampa (Denis & Schiffermuller, 1775) ve T. wilkinsoni (Tams, 1924) (Lepidoptera:Notodontidae)'nin yumurta parazitoitleri

Abstract

Bu çalışmada, Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde 11 ilden toplanan Çam keseböceği (ÇKB), T. pityocampa (Denis & Schif., 1775) ve T. wilkinsoni (Tams, 1924) (Lepidoptera: Notodontidae) yumurtalarında parazitlenme oranları, paraztoit türlerin yaygınlığı ve yoğunluğu ile yükselti basamaklarına göre dağılımının, diyapoz öncesi ve sonrasında parazitoit çıkış dinamiği ve tarihlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 01.09.2015-15.03.2016 tarihleri arasında 31 kızılçam ve bir alanda karaçamdan toplam 1019 adet yumurta koçanı toplanmış ve çalışma 2015 -2018 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Yumurtalardan ÇKB'nin yaygın yumurta parazitoitleri Barycapus servadeii (Domenichini) (Hymenoptera: Eulophidae), Ooencyrtus pityocampae (Mercet, 1921) (Hymenoptera: Encyrtidae), Anastatus bifasciatus (Geoffroy) (Hymenoptera: Eupelmidae) ve Trichogramma embryophagum (Hartig, 1838) (Hymenoptera: Trichogrammatidae) olarak toplam 4 tür elde edilmiştir. Yumurta koçanlarının %79,50'sinden parazitoit çıkışı olmuştur. ÇKB yumurtalarından elde edilen parazitoitlerin %51,48'ini B. servadeii, %47,27'sini O. pityocampae, %0,1'ini A. bifasciatus ve %1,1'ini T. embriyophagum oluşturmuştur. B. servadeii ve O. pityocampae en yaygın ve en yüksek oranlarda bulunan parazitoitler olmuştur. ÇKB'nin toplanan 200458 yumurtasından 18371 adet parazitoit bireyi elde edilmiştir. Yumurtaların toplam parazitlenme oranı %9,76 olmuştur. Parazitoit türlerin toplam yumurtalarda bulunma oranları B. servadeii %5,36, O. pityocampae %4,33, A. bifasciatus %0,001 ve T. embryophagum %0,07 olmuştur. Yumurtalardan parazitoit erginlerin çıkışı eylül ayında, yumurta koçanlarının toplandığı tarihlerde başlamış ve son gözlem tarihine, haziran ayına kadar devam etmiştir. Buna göre toplam parazitoitlerin %92,27' si ocaktan sonra ve % 88,60' ı nisan, mayıs ve haziran aylarında çıkmıştır.