Ökse otu (Viscum album L. subsp. austriacum (Wiesb.) Vollman)'nun sarıçam (Pinus sylvestris L.)'ın büyüme ve artımı üzerine etkisi

Abstract

Ökse otu arız olduğu alanlarda önemli artım ve büyüme kayıplarına neden olmaktadır. Bu artım kayıplarının kantitatif olarak ortaya konulduğu çalışmaların sayısı oldukça azdır. Yapılan çalışmalar genelde son beş, on yıllık ortalama çap değerlerinin yorumlanması sonucunda elde edildiği için problemi tam olarak ortaya koymakta kısıtlı bilgiler sunmaktadır. Ökse otunun çap artımı ve büyüme üzerine olan etkisinin belirlenmesi için, ökse otu bulunan ve bulunmayan toplam 43 adet ağaçta (14 kontrol, 29 bulaşık) ölçüm, gözlem ve biyokütle çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Son 15 yıllık çap artımı değerleri göz önünde bulundurularak, ağaçlar üzerindeki ibre biyokütlesi ile çap artım ilişkisi ortaya konulmuş ve bu ilişkiden yararlanılarak ibre biyokütle ve yüzey alanı değerleri ortaya konulmuştur. Benzer şekilde ökse otunda anatomik ve morfolojik yaş tayini yapılmış ve ökse otu yaşı ile ökse otu biyokütlesi ilişkiye getirilerek ökse otu biyokütlesi ve ökse otu yaprak yüzey alanı belirlenmiştir. Bu şekilde geriye doğru yaşlandırma yapılarak son 15 yılda, her yıl için ağaçtaki ibre miktarı ve ökse otu miktarı ortaya konulmuştur. Ökse otu olan ve olmayan ağaçlar üzerinde yapılan değerlendirmelerde, ökse otu bulaşıklığının olduğu ağaçlarda ökse otu bulaşıklığının durumuna bağlı olarak artım kayıplarının olduğu belirlenmiştir.. Ökse otunun en az olduğu durumda hiç artım kaybı yok iken ökse otunun çok olduğu durumlarda %90' lara varan artım kayıplarının olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarının, ökse otu zararı görülen alanlarda koruma ve üretim planlamalarına önemli katkılar sağlayacağı beklenmektedir.