Doğu Karadeniz Bölgesinde bölmeden çıkarmada kullanılabilecek uygun bir orman hava hattına ait bazı teknik özelliklerin belirlenmesi

Abstract

Doğu Karadeniz Bölgesinde bölmeden çıkarma aşaması zor ve masraflı bir iş durumundadır. Bölmeden çıkarma aşamasında, mekanizasyonun kullanılması bir alternatiftir. Bölmeden çıkarma yöntemlerinden orman hava hatlarının kullanılabilmesi için; belirli kriterler ortaya konularak, teknik özelliklerin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bölmeden çıkarma çalışmalarının analiz edilmesi; üretim dosyalarından (son 3 yıl) bölgeye ait 302 adet bölmede elde edilen veriler ile uydu görüntülerinden bölgeye ait 183 adet noktadan elde edilen veriler incelenmiştir. İncelenen bu veriler; rampa başına toplam hacim, parça sayısı, yüzdelik yamaç eğim değeri, sürütme mesafesi, sürütme yönü ve bölmeden çıkarma maliyetleri şeklindedir. Uydu görüntülerinden alınan veriler ise, yol aralık mesafeleri, maksimum sürütme mesafeleri ve eğim değerleridir. Toplanan veriler değerlendirilerek bölge için optimum orman hava hattının bazı teknik özellikleri ortaya konmuştur. Araştırılan orman hava hatlarının üretim verimliliği ve maliyetleri incelerek; diğer bölmeden çıkarma yöntemlerine göre karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, bölge için uygun orman hava hattının; 750 m mesafede, sefer başına en az 2,5 yon ağırlığında ürün taşıyabilen, gün içerisinde en az 14-16 sefer yapabilen, çift yönlü sürütme yapabilen ve en az 80 hp motor-gücüne sahip olması geretiği belirlenmiştir. Bu şekilde bir hava hattının günde 60 m³ emval taşıması durumunda, m³ başına maliyeti 70,26 TL (33.24 $) Olarak hesaplanmıştır.