Doğu gürgeni (Carpinus orientalis Miller) 'nde yükseltiye bağlı olarak bazı morfolojik karakterlerin ve çimlenme özelliklerinin araştırılması

Abstract

Ülkemizde Carpinus cinsinin iki doğal türünden biri olan Doğu Gürgeni (Carpinus orientalis Miller) türünün çeşitli tohum, yaprak, meyve örtüsü özellikleri ile 1+0 yaşındaki fidanlarda çeşitli morfolojik özelliklerin populasyonlara bağlı değişimi ortaya konulmuştur. Ayrıca farklı tohum toplama zamanı ve ön işlemlerin çimlenme üzerine etkisi ve tüm bu özelliklerin yükseltiye göre meydana getirdiği farklılıkların ortaya koyulması amaçlanmıştır. Tohuma ilişkin olarak tohum boyu, tohum eni, tohum genişliği, 1000 tane ağırlığı, tohum doluluk oranı, yaprağa ilişkin olarak yaprak boyu, yaprak eni, yaprak alanı, yaprak damar açısı, spesifik yaprak alanı, meyve örtüsüne ilişkin olarak meyve örtüsü boyu, eni ve alanı ve 1+0 yaşındaki fidanlara ilişkin olarak fidan boyu ve kök boğaz çapı gibi morfolojik ölçümler yapılmıştır. En yüksek çimlenme yüzdesi 1. populasyondaki 22 nolu ağaçta (% 58,5), en düşük çimlenme yüzdesi ise 3. populasyondaki 13 nolu ağaçta (% 0,5) gözlemlenmiştir. Tohumlara uygulanan ön işlem arasında en yüksek çimlenme yüzdeleri 1. populasyonda ?sitrik asit (5000)?, 2. populasyonda ?GA3 (500 ppm)? ve 3. populasyonda ?katlama 2 ay + GA3 (500 ppm)? ön işleminde gözlemlenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen verilere, varyans analizi yapılarak populasyonlar içinde ve arasında genetik varyasyonların olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Duncan testi yapılarak populasyonların kendi içinde ve arasında nasıl bir gruplandırma içinde olduğu ve kaç grup meydana getirdiği belirlenmiştir.