Sapsiz meşe (Quercus petraea subsp. iberica)'nin fidanlikta yetiştirilmesinde kök kesimi ve gübrelemenin etkisi

Abstract

Araştırmaya konu olan Sapsız meşe (Quercus petraea subsp. iberica) tohumlarıTrabzon ili Akçaabat ilçesi Sarıca köyünden toplanmıştır. Tohumlar küçük ve büyük boyutlu olarak iki farklı tohum tipine ayrılmıştır. Fidanlar üzerinde ilk yıl vejetasyon mevsimi içerisinde gübreleme [NPK(20-20-0)], vejetasyon mevsimi sonunda kök kesimi yapılmıştır. İkinci yıl vejetasyon mevsimi içerinde ise iki farklı gübre [NPK(9-23-14) veNPK(15-15-15)] iki farklı zamanda uygulanmıştır.1+0 ve 2+0 yaşındaki fidanlarda fidan boyu (FB), kök boyu (KB), kök boğazı çapı(KBÇ), gövde ve kök taze ağırlığı (GTA-KTA), gövde ve kök kuru ağırlığı (GKA-KKA),fidan taze ağırlığı (FTA), fidan kuru ağırlığı (FKA), gövde taze ağırlığı/kök taze ağırlığı(GTA/KTA) ve gövde kuru ağırlığı/kök kuru ağırlığı (GKA/KKA) oranları ve yan dal sayısı (YDS) gibi çeşitli morfolojik karakterler üzerinde ölçüm ve sayımlar yapılmıştır. Çoğul varyans analizi yapılarak P<0,01 ve P<0,05 önem düzeyi ile 1+0 yaşındaki fidanların morfolojik özellikleri üzerine tohum boyutu ve gübre, 2+0 yaşındaki fidanların morfolojik özellikleri üzerine tohum boyutu, gübre ve kök kesiminin etkileri araştırılmıştır. Sonuç olarak; tohum boyutunun 1+0 ve 2+0 yaşındaki fidanların morfolojik özellikleri üzerinde etkili olmadığı belirlenmiştir. Gübrelemenin 1+0 yaşındaki fidanların FB, GTA/KTA, GKA/KKA, YDS üzerinde pozitif bir etkisinin olduğu ancak araştırılan diğer morfolojik özellikler açısından olumlu bir etkisinin olmadığı, gübreleme yapılmayan fidanların KB, KBÇ, GTA, GKA, KTA, KKA, FTA, FKA morfolojik karakterleri bakımından daha iyi bir gelişim gösterdiği tespit edilmiştir. 2+0 yaşındaki fidanlar üzerinde değerlendirmeler yapıldığında gübrelemenin bütün morfolojik özellikler üzerinde olumlu etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır. Kök kesiminin 2+0 yaşındaki fidanların gelişimini azalttığı ancak iyi bir kılcal kök sistemine neden olduğu tespit edilmiştir.