Giresun-Yağlıdere yağış havzasında farklı anamateryaller üzerinde gelişen toprakların erozyon eğilim değerleri ve vejetasyon yapısı üzerine araştırmalar

Abstract

Giresun- Yağlıdere Yağış Havzası' nda yapılan bu çalışmada farklı anakayalar, farklı arazi kullanım şekilleri, farklı bakılar ve farklı yükseklik kademeleri dikkate alınarak toprakların erozyon eğilim değerleri ile bazı fiziksel, kimyasal ve hidrolojik toprak özellikleri araştırılmıştır. Bu amaçla araştırma alanından alman toprak örneklerinin araştırma alanım temsil edecek şekilde beş farklı anakaya grubundan (andezit, bazalt, granit, dazit, granodiyorit), üç farklı arazi kullanım şeklinden (tarım, mera, orman), iki farklı bakıdan (kuzey, güney) ve iki farklı yükseklik kademesinden (0-1350, 1350-2700) alınmıştır. Araştırma alanında herbir anakaya grubundan 12 adet olmak üzere toplam 60 adet toprak profili açılmış ve her bir profilden farklı derinlik kademelerinden (0-20 cm, 20-50 cm) toprak örnekleri alınmıştır. Araştırma alanından alınan bu toprak örnekleri üzerinde; tekstür (kum, kil ve toz), erozyon eğilimleri (dispersiyon oranı, koUoid/nem ekivalanı oram, erozyon oram ve kil oram), nem ekivalanı, solma noktası, yararlanılabilir nem, permeabilhe, gözenek hacmi, su tutma kapasitesi, hacim ağırlığı, dane yoğunluğu, pH ve ateşte kayıp gibi 17 toprak özelliği belirlenmiştir. Topraklar bu özellikleri ile, varyans analizi, duncan testi ve korelasyon gibi istatistiki yöntemlerle karşılaştırılmış, aralarındaki farklılıklar araştırılmıştır. Ayrıca çalışma alanıyla ilgili haritalar coğrafi bilgi sistemi ortamında değerlendirilmiştir. Yapılan laboratuvar ve istatistik analizlerden elde edilen bazı sonuçlan şu şekilde özetlemek mümkündür; 1. Varyans ve korelasyon analizleri sonuçlarına göre belirlenen toprak özelliklerinin anakaya gruplarına bağlı olarak pozitif veya negatif yönde değişim gösterdikleri belirlenmiştir. 2. Dispersiyon oram bakımından sadece bazalt anakayası üzerinde gelişen topraklar erozyona duyarlı bulunmuştur. 3. Koloid/nem ekivalanı oranı, erozyon oram ve kil oram bakımından havza topraklarının tümünün erozyona duyarlı oldukları tespit edilmiştir.